|
Dünyada en sık rastlanan hastalıklar arasında 6. sıraya yükselen alerjinin türleri de gün geçtikçe artıyor. Astım hastalarının yaşadıkları evden, tatil planlarına, iş ortamlarından, kullandıkları eşyalara kadar çok dikkatli davranması hayati önem taşıyor. Memorial Hizmet Hastanesi Göğüs Hastalıkları Bölümü'nden Uz. Dr. Yelda Turgut Çelen, alerji ve tedavisi hakkında bilgi verdi.
ALERJİ TOPLUMUN % 25'İNİ ETKİLİYOR
Alerji, solunum ya da temas yoluyla kişinin maruz kaldığı normalde zararsız olan çeşitli maddelere karşı bağışıklık sisteminin verdiği aşırı ve anormal reaksiyon olarak tanımlanabilmektedir. Vücudumuzda allerjik reaksiyonların oluşmasına neden olan maddelere "alerjen " denir. Görevi insanları bazı zararlı organizmalara karşı korumak olan bağışıklık sistemi, genetik yatkınlığı olan bazı insanlarda aslında zararlı olmayan allerjenlere karşı aşırı bir reaksiyon geliştirmektedir. Alerjenle temas sonucu bu kişilerin vücudunda onlarca zararlı madde ortaya çıkmaktadır. Bu salgılanan maddeler ise; göz, burun, solunum yolları ve cilt gibi organların bir veya daha fazlasında alerjik reaksiyonlar ortaya çıkmasına neden olmaktadır.
BELİRTİLER KİŞİDEN KİŞİYE FARKLILIK GÖSTERİR
Alerjik reaksiyonlar her bireyde farklı şekilde, farklı bölgelerde, farklı şiddette ortaya çıkmaktadır. Bunlar mikrobik olmayan bir iltihap sonucu (inflamasyon)hedef organlarda ortaya çıkan şikayet ve bulgulardır.
Burunda ise; hapşırma, burun akıntısı, burun ve geniz kaşıntısı, burun tıkanıklığı, gözlerde yanma sulanma ile karakterli olan saman nezlesine (alerjik rinit),
Akciğerde bronşlarda ise; hırıltılı nefes alıp verme, nefes darlığı, öksürük ile ortaya çıkan allerjik bronş astımına,
Deride ise kaşıntı, kızarıklık ve kuruluğa neden olan alerjik egzamaya,
Bağırsakta ise karın ağrısı, ishal, kusma ve bağırsaklar dışında birçok bulguya neden olan besin allerjisine neden olur.
Alerjinin türlerine göre ortaya çıkma yaşları değişkenlik gösterir
Alerji sıklığı günümüzde gelişmiş ülkelerde, çevre kirliliği gibi faktörlerin artması ile giderek artmaktadır. Alerjiler hayatın herhangi bir anında ortaya çıkabilmekle beraber, daha çok çocukluk ve genç erişkin dönemde bulgu verir. Alerjinin türlerine göre ortaya çıkma yaşları değişiklik göstermektedir. Beş yaşından küçük çocuklarda en sık görülen allerji türü "besin alerjisi "dir. Yumurta ve süt alerjisine sık rastlanılmaktadır. Bebeklik çağında çıkan bu alerjiler yaşın ilerlemesi ile kaybolmaktadır. Besin alerjisi ile birlikte astımla ilgili yakınmalar da görülebilir ancak bu çağda görülen alerjik astım ergenlik dönemi ile beraber geçebilmektedir. Allerjik rinit ise sonraki yaşlarda (7-10 yaş) belirti vermeye başlamaktadır.
BURUN TIKANIKLIĞI, HAPŞIRIK KRİZLERİ VE GÖZLERDE YANMAYA DİKKAT
En sık rastlanan çeşitleri alerjik bronş astımı, alerjik burun ve göz nezlesi (saman nezlesi, bahar nezlesi ve tıbbi adıyla alerjik rinit), besin alerjisi, ilaç alerjisi, deri alerjisi ( egzama ve tıbbi adıyla atopik dermatit), hayvan ve böcek alerjisi, çalışılan ortamdaki maddelere karşı olan mesleki alerjilerdir.
EVDE HALI, KİLİM VE TÜYLÜ EŞYALAR ALERJİNİZİ TETİKLEYEBİLİR
Alerjik hastalıklar genetik ve çevresel faktörlere bağlı gelişen kronik hastalıklardır. Genetik geçiş özelliği vardır. Anne veya babadan herhangi birinde olması çocukta alerji olasılığını artırmaktadır. Alerjik hastalıklar her mevsim görülebilmesine karşın neden olan alerjene bağlı olarak değişkenlik göstermektedir. Alerjik rinit, artan polenlere bağlı olarak en sık bahar aylarında görülürken; alerjik astımın en sık nedeni evde halı, kilim ve tüylü eşyalarda üreyen akarların (mite) çıkartılarıdır ve bunlar ev tozuna karışarak nefes alma esnasında bronşlara gider. Akar alerjisi en sık kış aylarında görülür dolayısı ile astım atakları yıl boyu ve özellikle kış aylarında artmaktadır. Öncelikle alerji testleri ile kişinin alerji türü ve kaçınması gerekenler listesi belirlenir. Gerektiği takdirde yaşam tarzında değişikliğe gidilmeli ve en uygun tedavi seçenekleri belirlenip buna göre hareket edilmelidir.
27.3.2014 - 14101
|