Bilinçsiz Antibiyotik Kullanımının Sakıncaları

Direnç gelişimini önlemek ve yan etkileri azaltmak için, antibiyotiklerin gerekli yerde, gerekli dozda ve gerekli sürede kullanılması gerekir.


Ondokuz Mayıs Üniversitesi (OMÜ) Klinik Bakteriyoloji ve Enfeksiyon Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Şaban Esen, AA muhabirine yaptığı açıklamada, yanlış antibiyotik kullanımı sonucu gelişen antibiyotik dirence ve akılcı antibiyotik kullanımı konularında bilgi verdi.

Verilen antibiyotiğin vücutta bir takım etkilere yol açtığını ifade eden Esen, "Bunların başında vücutta faydalı olan mikkroplarıda öldürmesi geliyor. Gereğinden fazla geniş spektrumlu ve gereksiz antibiyotik verilirse bu antibiyotikle karşılaşan mikroplarda antibiyotiğe karşı direnç gelişiyor. Bu direnç tedavi altında hastalık esnasında da gelişebileceği gibi daha sonra oluşacak hastalıklar için ciddi derecede sorun oluşturuyor " dedi.

Antibiyotiklerin dikkatli kullanılmadığı durumlarda gelişen antibiyotik direncinin tüm dünya için tehdit oluşturabileceğini ifade eden Esen, şunları söyledi: 

"Günümüzde o enfeksiyonun tedavisi için kullanabileceğimiz tüm ilaçlara dirençli bakterl var.  Bu bakterilerle enfeksiyon oluşması durumunda yapılacak bir şey kalmıyor, eliniz kolunuz bağlı kalıyorsunuz. Antibiyotiklerin direnç gelişimini önlemek ve yan etkileri azaltmak için gerekli yerde, gerekli dozda ve gerekli sürede kullanmamız lazım. Mesela bir zatüre tedavisi için önerilen antibiyotik kullanım süresi 7 gün ise  7. günden sonra kullanmanın hastaya faydası yok zararı var. O enfeksiyon için tanımlanmış antibiyotiklerin dışında başka enfeksiyonları da öldürsün diye gereğinden fazla spekturumu genişletirsek hastaya zarar vermiş oluruz. "

"Elimizdeki antibiyotikleri kaybediyoruz "

Son yıllarda tıp fakültesi öğrencilerine akılcı ilaç kullanımı adı altında akılcı antibiyotik kullanımı eğitimleri verildiğine dikkati çeken Esen, "Antibiyotiklerin gerekli olduğu hallerde gerekli olduğu sürece ve hedef mikroba yönelik kullanılmasına akılcı antibiyotik kullanımı denir. Son birkaç yıldır dünyanın gündeminde olan bir konu. Çünkü yıllar geçtikçe yeni keşfedilen antibiyotik sayısı azalıyor. 15 yıl önce her yıl 3-5 arası yeni antibiyotik piyasaya sürülürken şimdi 3-5 yılda bir antibiyotik ya geliyor yada gelmiyor. Antibiyotik keşfi azalıyor. İlaç firmaları buna yatırım yapmak istemiyor. Biz antibiyotikleri düzgün kullanmazsak direnç nedeniyle elimizdeki antibiyotikleri de birer birer kaybediyoruz " diye konuştu.

Hekime 'bana antibiyotik ver' dememeli

Vatandaşların antibiyotiklerin her hastalığı tedavi eder yanılgısına düştüğünü ifade eden Esen, şunları kaydetti: 

"Ateşli her hastalığı antibiyotik tedavi eder diye birşey yok. Enfeksiyonun türüne göre, virüs, mantar, bakteri, parazit bir sürü etken var. Özellikle virüslere karşı ilacımız yok denecek kadar az. Antibiyotikleri biz virüslerde kullanırsak hastalara zarar vermiş oluruz. Antibiyotik vereceğimiz hastayı biz hekimler iyi seçmeliyiz. Hastanın da antibiyotik yazılması için hekime baskı yapmaması lazım. Baskı nedeniyle, ya bakteriyel bir enfeksiyon varsa kuşkusuyla, reçetesine antibiyotik yazan hekimler var. Solunum yolu enfeksiyonlarının yüzde 70-80 nedeni virüstür. Virüslere etkili ilacımız yok. İstirahatla geçecekken, bir antibiyotik reçetede olsun diye verdiğiniz an hastaya zarar vermiş oluruz. Hekime bana antibiyotik ver diyerek baskı yapılmamalı. " 

11.11.2013 - 13389