|
Doktorun karşısında el-pençe duran, kararları sorgusuz sualsiz kabullenen 'ezik' hastalar makbul değil artık!
Böylece doktor hataları ve diğer sağlık hizmetlerindeki kusurlar da azalıyor. Peki, doktor karşısında sus pus olmayan hasta nasıl olunur derseniz, bu işin ilk adımı doktora doğru sorular sormayı öğrenmek. Doktorun karşısında el-pençe duran, kararları sorgusuz sualsiz kabullenen 'ezik' hastalar makbul değil artık! Günümüzün hastasına klinik durumu, önerilen incelemeler, yapılan girişimler ve tedavi yöntemleri, olası risk ve komplikasyonlar, tedavi seçenekleri hakkında bilgi verilmesi gerekiyor.
Artık hekim, hasta adına karar vermiyor. Hastalık ve tedavi süreci tartışılarak hastayla birlikte kararlaştırılıyor. Özellikle memnun olmayan hastaların doktorlarına karşı her yıl çok büyük tazminat davaları açtığı ABD'de de bu konu üzerinde titizlikle duruluyor.
Hastanın arzulanan tanı ve tedavi sürecine katılabilmesi için kendi hastalıkları konusunda eğitimler veriliyor. Türkiye'de de gerek kamu gerekse bazı özel hastanelerde, özellikle kronik hasta ve yakınlarına yönelik eğitimler sürüyor. Siz de bilinçli hasta olmak için tanı ve tedavi süreçlerinde etkin olun. Soru sorun, doktorunuzdan sizi ikna etmesini isteyin. İşte size bu konuda yardımcı olacak küçük bir rehber.
Prof.Dr. Metin Çakmak
Zaman zaman farklı pozisyonlarda algılansalar da doktor ile hastanın aynı tarafta olduğu bilinmeli. İki şeyle dövüşen hasta hiç iyi olmuyor. Bir hastalığı ile dövüşen, iki doktoruyla dövüşen. Hastasıyla dövüşen doktor da iyi olmuyor. Dövüşmekten kastım kavga değil. İkisi bir ekiptir ve aralarındaki ilişki inanmak ve güven duymak üzerine kurulur. Doktor profesyonel liderliğini yapar, hasta da güvenir ve uyarsa iyi olma şansı çok yükselir. Çağdaş hasta-doktor ilişkisinde, mutlaka paylaşım, bilgilendirme ve bir ekip olma var.
Ekip olunamıyorsa, doktor hastasıyla birlikte düşünüp, bilgiyi paylaşıp, ekip liderliği yapamıyorsa hastalığın zikzaklı yolundan hastayı sağ salim geçiremez. Doğal hastalık seyrinde kötüye gidiş, tedavinin riskleri olabilir. Bunların hastaya anlatılması gerekiyor. Ama hasta haklarının başında hataları sıfıra indirmek geliyor.
Doç. Dr Bozkurt Şenel
Türkler kuaförünün adını bilir ama doktoru tanımadan ameliyat olur
Hasta, her şeyden önce gideceği doktorunu tanımalı. Bizde hastalar, kuaförlerinin adını biliyorlar ama doktorun adını bilmeden ameliyata giriyorlar. Doktorların üst uzmanlıkları var. Hastalar uygun doktoru seçebilmeli. İnternet bu konuda yardımcı alan. Doktorların uzmanlığını, hangi alanlarda deneyimi olduğunu, Türkiye ve dünyadaki kongrelerde hangi konularda bildiriler sunduğunu bulmak çok kolay. Amsterdam'da da hasta görüyor ve ameliyat ediyorum. Oradaki hastalar bize geldiğinde hem doktoru hem de uygulanacak tedaviyle ilgili her türlü bilgiyi öğrenip geliyorlar. Fotoğrafımıza bile bakmış oluyorlar.
Örneğin Türk hastayı bilgilendirmek için 2-4 dakika, Hollandalı hasta için 5-7 dakika, Alman hasta için 10-15 dakika gerekiyor. Çünkü görüşmeye hazırlıklı geliyorlar ve çok soru soruyorlar. Türk hastalar verdiğimiz bilgilendirme broşürlerini okumuyorlar. Broşürleri bırakın, ameliyat öncesi verilen, bilgi de içeren onay belgelerini bile okumadan imzalıyorlar.
ABD'de yılda 44 bin kişinin önlenebilir bir tıbbi hatadan dolayı hastanede öldüğü tespit edildi. Bu durumda tıbbi hatalar, hastanelerde yaşanan ölüm nedenleri arasında, kalp hastalıkları, kanser, damar hastalıkları ve KOAH'dan sonra beşinci sırada yer alıyor. Harvard Üniversitesi'nin bir çalışmasına göre ise, hastaneye yatışların yüzde 3.7'sinde, yatış süresini uzatan ve/veya taburcu olduktan sonra bir ek soruna neden olan, tıbbi bir yan etki var.
Bu yan etkilerin yüzde 58'si önlenebilir bir yan etki. Toplam olayların yüzde 13.6'sı ölümle, yüzde 2.6'sı kalıcı bir sakatlıkla sonlanıyor. En sık karşılaşılan sorunlara bakıldığında, ilaç komplikasyonları yüzde 19, yara enfeksiyonları yüzde 14, teknik komplikasyonlar ise yüzde 13.
Sorulacak Sorular
Bana koyduğunuz tanı nedir?
Bu duruma neden olan nedir?
Bu yakınmam/hastalığım tedavi edilebilir mi?
Dikkat etmem ve ortaya çıktığında size bildirmem gereken özel belirtiler var mı?
Hayatımda değiştirmem gereken alışkanlıklar var mı?
Tetkik Safhası
İstemiş olduğunuz tetkiklerden-incelemelerden ne fayda bekliyorsunuz?
Sonuçlarını ne zaman alacağım?
Bu incelemelerden önce dikkat etmem gerekenler nedir?
Bu incelemelerin bana herhangi bir zararı var mı?
İncelemelerin risk unsurları ve/veya yan etkileri var mı?
Tedavi Safhası
İstemiş olduğunuz tetkik sonuçlarımı gördünüz değil mi?
Bu durumun tedavisi nedir?
Tedavim ne kadar sürecek?
Tedavimin başarı şansı nedir?
Bu tedavi ile ilgili olası riskler ve yan etkiler nedir?
Tedavi süresince kaçınmam gereken yiyecekler, başka ilaçlar ya da aktiviteler var mı?
Sigara ve alkolün özel bir etkisi var mı?
Verdiğiniz ilaçların kullanılması sırasında yanlış yaparsam ne olur?
Başka tedavi seçenekleri var mı?
5.12.2010 - 3203
|