|
Hemen her çocuğun başına gelmiş ya da gelmesi muhtemel bir şikâyet olan burun tıkanıklığı, beş kısımda incelenebilir. Yakın Doğu Üniversitesi Hastanesi Dünyaya yeni gelen bir bebeğe yapılan ilk tıbbi değerlendirme, bir çocuk doktoru (pediatrist) tarafından, hayati fonksiyonları gözden geçirmek için gerçekleştirilir. Çocuk doktoru, burun pasajını değerlendirmek için bir sonda ile burundan genize doğru ilerler. Sonda genizden geçip bebeğin ağzında görülebiliyorsa burun gerisi (koana) açık olarak raporlanır. Sondanın geçişine izin vermeyen doğuştan nedenlere ise "koanal atrezi" (burnun doğumsal tıkanıklığı) denir. Koanal atrezi, burun gerisindeki deliklerin doğuştan tıkanıklığıdır. Tek ya da çift taraflı olmak üzere iki şekilde rastlanabilen bu tıkanıklık, mukoza ya da kemik yapısıyla gerçekleşmiş olabilir. Tıkanıklığın tek taraflı oluşu halinde, bebeğin beslenme ve solunumu aşırı etkilemeyeceğinden acil cerrahi müdahaleye gerek görülmez fakat iki taraflı tıkanıklık olması durumunda, açıklığın sağlanması için en kısa zamanda cerrahi müdahale gerçekleştirilmelidir. Sonda geçişini engelleyebilecek bir diğer durum ise nazal travmadır. Normal doğum yapan annelerin bebeklerde, doğum esnasında meydana gelebilecek nazal travmalar sonucunda septum deviasyonu (eğri duran septum) ya da septal hematomlar (burun içinde kan toplanması) oluşabilir. Burun Tıkanıklıklarının Altında Genelde Alerjik Rinit ya da Rinosinüzit Vardır
Yeni doğan dönemi atlatıldıktan sonra yaşanan burun tıkanıklıklarının altında ise genelde alerjik rinit ya da rinosinüzit vardır. Alerjik rinitte, burun tıkanıklığı aniden başlar ve beraberinde burunda su gibi akıntılarla devam eder, hapşırma, gözlerde sulanma ve kaşıntı şikayetleri de görülebilir. Alerjen tespiti için 5 yaş sonrasında alerji deri testi (prick test) ve uygun hastalarda alerji aşısı (sublingual ya da subkutanöz) planlanır. Rinosinüzit nedenli burun tıkanıklığına; yüz ağrısı, pürülan (iltihaplı) burun ve geniz akıntısı eşlik eder. Tanı muayene ile konulur, görüntüleme ise sadece komplikasyon ihtimali varsa ya da cerrahi müdahale planlanıyorsa yapılır. Okul çağı çocuklarında görülen burun tıkanıklarında, ilk yıllarda enfeksiyöz (bulaşıcı) nedenler öne çıkarken, ilerleyen yıllarda tramvatik nedenler (spor yaralanmaları, kazalar) ağırlık kazanmaktadır. Travma sonucu fraktür (kırık) oluşan burunda, redüksiyon (düzeltme) imkanı vardır. İlk 6 saatte doktora baş vurulduğu taktirde kulak burun boğaz uzmanı lokal anestezi altında redüksiyon uygulayabilir ancak, bu süre geçirilir ve ilk bir hafta içinde başvurulursa genel anestezi altında redüksiyon yapılacaktır. 1 hafta ila 10 gün sonrasında gelen hastalar içinse 6 ay sonrasına, kapalı ya da açık redüksiyon önerilir. Sık sık enfeksiyon ve/veya alerjik rinit atağı geçiren çocuklarda geniz eti ve bademcikler, aşırı hipertrofiye (büyüme) neden olarak üst hava yolunu tıkayacaktır. Bu tıkanıklığın, çocuğun uykuda ağzının açık olması veya horlaması gibi belirtileri vardır. Horlamalar arasında nefesin 10 saniyeden fazla duruyor olması "apne" olarak tanımlanır. Apneleri olan çocuk hastaların en kısa zamanda operasyona alınarak üst hava yolunun rahatlatılması gerekir. Adenoidektomi operasyonu ile alınan geniz etinin tekrar büyümemesi içinse cerrahi müdahale sırasında uygun teknik ile geniz bölgesinin endoskopik kontrolü önerilir. Geniz Eti Ameliyatı Sonrası Kanama Görülme Oranı Yüz Binde İkidir
Geniz eti ameliyatı için tanımlanmış tekniklerin tümünün amacı; ameliyat sonrası konforu arttırmak, aynı zamanda olası kanama komplikasyonu ihtimalini olabildiğince düşürmektir. Geniz eti ameliyatı sonrası kanama görülme oranı yüz binde ikidir. Geniz eti ameliyatı yapılması gerekliliği belirlenmesine rağmen ailesi tarafından operasyona izin verilmeyen çocuklarda kubbe damak, ön üst kesici dişlerde ayrılma ve öne atılma, diş çürüklerinde artış gibi kronik anatomik anomaliler görülmesi beklenir. Alerjik rinit tanısı ile takip edilip geniz eti büyümesi olmadan uzun dönem burun tıkanıklığı yaşayan çocuklar için nazal steroidler güvenle kullanılabilmektedir. 40 gün kadar, uygun dozlarda kullanıldığında burun etlerini ve geniz etini gerileterek, üst hava yolunun rahatlamasını sağladığı bilimsel olarak kanıtlanmıştır. Sistemik emilimi eser miktarda olan nazal steroidler çocuklarda 2 yaşından sonra doktor önerisi ile kullanılabilmektedir. Burun tıkanıklığı süresi 2 haftayı geçmiş ve uykuda nefes durmaları yaşayan çocukların mutlaka bir kulak burun boğaz uzmanınca değerlendirilmesi uygun olacaktır.
3.6.2015 1 - 17568
|