|
Uzman Diyetisyen M.Turgay Köse
Etik Diyet Kliniği
0212 240 31 64
Biraz daha kanıta dayalı bilgilere ihtiyaç duyulsa da, genel anlamda biz diyetisyenlerin bakış açısı ile bu kadar sık beslenmenin yaşam tarzı haline gelemeyeceği aşikardır. O nedenle 3 ana, 2 - 3 ara öğün olmak üzere günde 5 - 6 öğün şeklinde beslenilmesi çok daha sağlıklıdır. En azından sürdürülebilir bir alışkanlık haline getirilebilir.
Yemeği az çiğnemenin mideye ne gibi zararları vardır?
Yemeği küçük lokmalar halinde ve ağır ağır yemek, midenin sindirim için gerekli salgıları daha kolay üretmesinde önemli rol oynar. Böylelikle midede gaz, şişkinlik ve hazımsızlık sorunu yaşanmaz.
Besinlerin ağızda iyice çiğnenmesi gereklidir. Tükürükte bulunan amilaz enzimi karbonhidratların sindirimini besin henüz ağızda iken başlatmaktadır. Aynı zamanda iyice çiğnemek mekanik olarak besinlerin sindirilmesini de sağlamaktadır. Unutulmamalıdır ki tat alma duyusu midede değil, dildedir. Tokluk merkezi yaklaşık 20 dakikada uyarılır. Kişi yavaş yediği takdirde daha azı ile yetinebilir. Aksi halde mideye gereğinden fazla miktarda gönderilen besinler geç hazmedilir, mide ve bağırsak rahatsızlıklarına neden olabilir. O nedenle ayaküstü değil, sofrada oturarak yemek yenilmelidir. Acele yemek mide işlevine zarar vermektedir.
Gereğinden fazla yemenin kilo aldırdığı biliniyor, fakat midede ne gibi hasarlara yol açıyor?
Yiyeceklerin fazla miktarda ve/veya kısa bir zaman dilimi içerisinde tüketilmesi sindirim, solunum, dolaşım, boşaltım gibi pek çok sistemi olumsuz yönde etkilemektedir. Çok fazla yiyerek mideyi doldurmamak gerekir. Mide gerginliği tansiyonunun yükselmesine, aşırı yemek sonrasında kalbe daha fazla yük binmesine ve kriz riskinin artmasına yol açmaktadır. Midenin, sindirim için gerekli salgıları üretmesi açısından bir kerede fazla yemek yenilmemesi gerekir.
Yemeği çok sıcak yemenin sakıncaları nelerdir?
Yiyecek ve içeceklerin çok sıcak ya da soğuk olması da mide sıvısına zarar verebilir. Özellikle gastrit veya ülser problemi olan kişilerin bu duruma daha bir dikkat etmesi gerekir. Halbuki hep sıcak şeylerin mideye iyi geldiğini düşünülür, soğuk besinlerden kaçınılır. Bu durum sık yapılan yanlışlarından birisidir. Çok sıcak besinler vücuda zarar verir, çünkü kanlanmayı artırır. Bu da dolaşımı bozar ve vücutta ödem oluşturur. Mesela Japonlarda ve Çinlilerde yemek borusu kanseri ve mide kanserini daha çok görülmektedir. Çünkü çok sıcak yiyorlar.
Bu belirtilen durumlar yani; çok sık yemek, yemeği sıcak yemek ve çiğnemeden yutmak kilo almaya sebep olur mu?
Sık aralıklarla, azar azar (günde 5 - 6 öğün şeklinde) beslenmek sağlık açısından son derece yararlıdır. Ancak sürekli bir şeyler atıştırmak, elimize geçen her şeyden fazla fazla yemek elbette kilo alımına yol açabilir. Diğer yandan fast food kelime anlamı olarak hızlı yemek kavramını tanımlar. Aslında bu tarz zincir mağazalar quick service yani hızlı servis imkanı sağlamaktadır. Kişi, yavaş ya da hızlı yeme konusunda bir zorlamaya tabi tutulmamakta.
Ancak genel yaklaşım; hızlı servis edildi, hızlıca da tüketilsin şeklindedir. Hızlı ve sesli bir müzik çalarken arabanın gazına daha fazla basmak gibi bir davranış olsa gerek. Bu durumda iyi bir şekilde çiğnenmeden, hızlıca yutulan yiyecekler kişi henüz doyduğunu fark etmeden dünya kadar enerji almasına yol açmaktadır.
Diğer yandan özellikle kızartma gibi besinler soğuduklarında lezzetlerinden oldukça ödün verdikleri için, kişi hızlıca tüketme ihtiyacı hissetmekte. Bütün bunlar kilo alımı açısından birer risk faktörü olarak karşımıza çıkmaktadır.
13.3.2011 - 5897
|