K���k bir par�a yer f�st��� veya kabuklu deniz mahsul� alerjik b�nyelerde �l�me yol a�abilir. Kad�k�y�ifa Ata�ehir Hastanesi Dahiliye Uzman� Dr. Arzu Yal��n �l�mle sonu�lanabilen alerjiler hak�nda bilgi veriyor!
Alerji, v�cudun bir tak�m organik veya organik olmayan maddelere g�sterdi�i a��r� duyarl�l�k reksiyonudur. Alerjik hastal�klar�n en s�k rastlanan tipleri, alerjik rinit, bron�iyal ast�m, atopik dermatit ve besin alerjileridir.
Alerjik rinit s�kl��� 15-25 ya� grubunda %10 olarak kabul edilmektedir. Ast�m ise t�m d�nyada rastlanan en s�k kronik hastal�klardan biridir. T�m d�nya i�in kabaca s�kl��� %10 olarak kabul edilmektedir. Yeti�kinlerde ortalama %5 olarak rastlanmaktad�r.
Genetik fakt�rler �ok �nemli yer tutmaktad�r ancak �evresel fakt�rler de bir o kadar �nemlidir. Bebeklikte sigara duman�, hava kirlili�ine a��r� maruziyet, a��r� hijyen, baz� viral enfeksiyonlar�n etiyolojide �nemli oldu�u bilinmektedir.
Anaflaksi, ani ba�layan, s�ratle geli�en ve �l�mle sonu�lanabilen sistemik bir alerjik reaksiyondur. S�kl���n� bilmek zordur. Genel bir de�erlendirmeye g�re hastaneye yatan her 3000 hastadan birinde anaflaksi g�r�lebildi�i tahmin edilmektedir.
Bunlar�n %0,5'i ar� sokmas�na, %0,01'i radyokontrast maddeye, %1'i peniciline, 5.000-25.000 de biri genel anestetiklere, 3.000-5.000'de biri hemodiyalize, 10.000.000'da biri ise alerjen enjeksiyonlar�na ba�l�d�r. �l�mc�l anaflaksi oran� penicilin i�in % 0,002, ar� sokmas� i�in %0,001 oldu�u tahmin edilmektedir. �la�lar aras�nda en s�k anaflaksi nedeni olan penicilin, radyokontrast madde ve opiatlar; yer f�st���, bal�k ve kabuklu deniz mahsulleri ise en s�k anaflaksi nedeni olan besinlerdir.
Bu konu tart��mal�d�r ancak, bu ki�ilerde anaflaktik reaksiyonlar�n daha a��r seyretti�i bilinmektedir. Hasta ve hasta yak�nlar�n�n e�itilmesi riski �nlemede �ok ba�ar�l� bir y�ntemdir. Hastalar �zellikle gizli allerjenler ve �apraz reaksiyonlar konusunda uyar�lmal�d�r.
�rne�in s�tlerin penicilinle kontamine olabilece�i ya da restoranlarda yiyeceklere k���k miktarda da olsa s�t, yumurta, yer f�st��, soya ya da di�er katk� maddeleri kar��abilece�i, lateks alerjisi olanlarda muz, avokado ve patatesin, peniciline duyarl� olanlarda da di�er beta laktam antibiyotiklerin �apraz reaksiyona yol a�abilece�i hat�rlanmal�d�r.
Radyokontrast madde ile daha �nce anaflaksi ge�irmi� olan ki�ilerde yeni bir radyolojik inceleme gerekti�inde steroid ve antihistaminik ajanlarla �n tedavi yap�lmas� reaksiyonlar� �nleyebilir. Bu durumu ya�am�� ki�ilerin buzdolab�nda ve yolculu�a ��karken yanlar�nda Adrenalin ampul bulunmas� da iyi olur.
6.4.2011 2 - 6263
|