|
Anne sütünün içeriği, annenin beslenmesinden bağımsız olarak bebeğin gereksinimlerine göre düzenlenir ve her anne bebeği için en uygun sütü üretir. Fakat ayrıca anne sütü veya biberon maması ile beslenen bebeğin enerji ve besin ihtiyaçları ilk aylardan itibaren hızla artmaya başlar.
Bu altı aylık dönemde ve bu dönemden sonra bebeğin beslenmesinde anne sütü veya biberon mamaları tek başına yeterli değildir. Bebeğin artan besin ihtiyaçlarının karşılanması ve sağlıklı gelişiminin hem fiziksel hem de zihinsel olarak sürdürebilmesi için, anne sütü veya biberon mamasının yanı sıra ek vitaminlere de ihtiyaç vardır.
Anne sütü, D ve K vitaminleri dışında ilk 6 ayda bebeğin tüm gereksinimlerini karşılayacak düzeydedir. Bu nedenle doğumdan itibaren bebeklere anne sütü dışında günde 400 ünite D vitamini desteği sağlanmalıdır. Bu destek en az iki yaşına, tercihen 5 yaşına kadar sürdürülmelidir. Doğumdan sonra tüm bebeklere uygulanan K vitamini ile K vitamini eksikliğine bağlı herhangi bir sorunun ortaya çıkması da önlenmektedir.
Ayrıca bebekler çok az miktarda A vitamini deposuyla doğarlar. Özellikle gelişmekte olan ülkelerde annelerin yetersiz ve dengesiz beslenmelerinden dolayı sütlerinde başta D vitamini olmak üzere bazı vitamin eksiklikleri görülebilir.
Bu eksiklikler bebekler üzerinde bazı olumsuz gelişmeleri beraberinde getirebilir. Örneğin A vitamini eksikliği, doğuştan gelen bağışıklığı azaltır. Fiziksel ve zihinsel gelişmede olduğu gibi görme fonksiyonları üzerinde de geriliğe yol açabilmektedir. Bu eksiklik bebeklerde kilo alamama, boy uzamasında gerilik, gözün parlaklığını yitirerek aşırı kuruması, gece körlüğü şeklinde kendini belli edebilir. Aynı şekilde C vitamini eksikliğinde büyüme ve gelişme olumsuz yönde etkilenir, kemiklerin, dişlerin ve derinin gelişimi bozulabilir.
D vitamini kemiklerde kalsiyum ve fosfor dengesini düzenleyen bir vitamin olduğundan dolayı eksikliğinde kas güçsüzlüğü, kafatasında yumuşama, asimetri, geciken bıngıldak kapanması, kalça kemiği eğrilikleri ve raşitizm riski gibi sorunlar ortaya çıkabilir.
Bebeklerin sinir sisteminin gelişmesinde B1 vitamini, vücutta ödemin önlenmesinde E vitamini, kanamaların önüne geçmede K vitamini oldukça önemlidir. Tüm bu vitaminlerin erken yaşlardaki eksikliği ileride ortaya çıkabilecek sağlık problemlerinin de temelini oluşturmaktadır. Bu nedenle özellikle vitamin eksikliği tespit edilen bebeklere doktor kontrolü altında vitamin takviyesi yapılması önerilmektedir.
Bebeklerde A Vitamini Eksikliği
Bebekler doğduklarında A vitamini seviyeleri düşüktür. Özellikle gelişmekte olan ülkelerde annedeki ve anne sütündeki A vitamini eksikliğine bağlı olarak A vitamini takviyesi olmadan normal bir bebeğin karaciğer deposunda uygun olan minimum miktara ulaşamadığı ve bu miktarı koruyamadığı gözlenmiştir.
Bebeklerde A vitamini eksikliğinde fiziksel ve zihinsel gelişme geriliği görülür. Görme fonksiyonları ve bağışıklık sistemi etkilenir. Enfeksiyonlara karşı direnç azalır, diyare insidansı artar. Gece körlüğü, kseroftalmi morbidite ve mortalitede artış ortaya çıkar.
A vitamini eksikliğinde nötrofil, makrofaj ve natural-killer hücrelerin fonksiyonu azalır.A vitamini takviyesi infeksiyon hastalıklarına yakalanma oranını ve infeksiyon hastalıklarından ölüm oranını önemli derecede azaltır. A vitamini takviyesi ile kızamık, diyare ve anemi hastalıklarının şiddeti azalır. Büyüme ve hemoglobin sentezinde A vitamini seviyesi oldukça önemlidir
Bebeklerde D Vitamini Eksikliği
Yenidoğan bebeklerin D vitamini deposu tamamen annedeki D vitamini miktarına bağlıdır. Ancak anne sütü ve inek sütü D vitamini bakımından fakir kaynaklardır. Özellikle gelişmekte olan ülkelerde annelerde yetersiz beslenmeden kaynaklanan D vitamini eksikliği yoğun olarak görülmektedir. Bu durum annenin sütüne ve bebeğin beslenmesine direkt olarak yansımaktadır.
D vitamini takviyesi olmadan anne sütü ile beslenen ve yeterli günışığı alamayan infantlar D vitamini eksikliği ve raşitizm riski ile karşı karşıyadırlar. Beslenmeye bağlı raşitizm, gelişmekte olan ülkelerde ve Türkiye’ de yaygın bir sağlık problemidir.
Bebekler anne sütü dışında D vitaminini güneş ışığından da alabilirler. Ancak bu, çoğu zaman gerekli seviyelerde olamamaktadır. Özellikle kış aylarında güneşin yeterli miktarda kendini göstermemesi, bebeklerin sıkı sıkıya giydirilmeleri ya da sürekli kapalı mekanlarda olmaları, anne ve bebeğin teninin esmer olması güneş ışığından yeterli D vitamini almalarını engellemektedir.
Ayrıca bu yolla alınacak D vitamini kolaylıkla ölçümlendirilemediği için bebeğin yeterli miktarı hangi koşullarda ve ne kadar süreyle güneş ışığında kalarak elde edebileceği çoğu zaman sağlıklı bir şekilde belirlenememektedir.
D vitamini büyüme, gelişme ve iskeletin mineralizasyonunda kritik bir öneme sahiptir. Eksikliğinde özellikle kemik gelişimi için çok önemli olan kalsiyum ve fosfor mekanizması bozulur. Sıkça görülen raşitizm tablosu oluşur. Anne sütü ile beslenen bebeklerde oluşabilecek D vitamini eksikliğini önlemenin en güvenilir yolu günde 400 IU D vitamini takviyesi yapmaktır
11.5.2011 - 7139
|