|
Böbrek Yetmezliği Nasıl Oluşur?
İnternational Hospital Üroloji Uzmanı Prof. Dr. Bülent Alagöl; Böbrek, belin arka tarafında her iki yanda bulunan, 11-12 cm. uzunluğunda, 4-5 cm. genişliğinde, vücuttaki zehirli maddelerin atılmasını sağlayan bir organ. Böbreküstü bezlerinden hormon salgılama özelliği de var.
Her böbrekte, idrarın yapıldığı üniteyi oluşturan yaklaşık 1.5 milyon adet nefron var. İşte bu nefronların yoksunluğu böbrek yetmezliğine neden oluyor.
Enfeksiyonlar Böbreğe Nasıl Geçiyor?
En çok üriner sistem (idrarı üreten, depolayan ve taşıyan sistem) enfeksiyonlarına rastlıyoruz. Her enfeksiyon vücuda yerleşmiyor ya da vücuttaki her enfeksiyon böbreğe inecek diye bir kural yok. Enfeksiyonların böbreğe geçmesinin dört yolu var. Birincisi daha çok kadınlarda görülüyor. Mikroorganizmalar, aşağı idrar yolundan yukarıya çıkıyor. İkinci yol diş ya da kıl kökü apseleri gibi vücuttaki bir enfeksiyon odağından mikroorganizmanın böbreğe, üriner sisteme dahil olması ile ortaya çıkıyor. Üçüncü olarak komşu organlardan geliyor, dördüncü olarak ise lenfatik yoldan geçiş ile gerçekleşiyor.
Böbrekte Ne Tür Enfeksiyonlar Görülüyor? Belirtileri Nelerdir?
Böbreğin enfeksiyonuna piyelonefrit diyoruz. Bu, böbrek dokusunun ve çıkışının enfeksiyonudur. Böbrek enfekte olduktan sonra ortaya çok dramatik bir tablo çıkar. Yüksek ateş, enfeksiyon hangi taraftaki böbrekteyse o tarafta ağrı, halsizlik, bulantı, kusma, bunun yanında idrar yaparken yanma, idrar renginde değişiklik, bazen idrar kaçırma, sık idrara çıkma, idrardan kanama gibi belirtiler görülür.
Enfeksiyonun oluşmasında mikroorganizmaların hastalık yapma gücü ve kişinin direncinin zayıflığı, kişide tüberküloz ya da bağışıklık sistemini bozan ek bir hastalık olup olmaması ve üriner sistemdeki bir anomali enfeksiyonu kolaylaştırıyor.
Tedavisi Nasıl Gerçekleştiriliyor?
Genellikle hastane ortamında yatarak tedavi gerekiyor. Damar yolu açılarak verilen ya da kalçadan yapılan antibiyotikler, idrar yollarını temizleyici ilaçlar, ateş düşürücüler kullanılıyor. Genellikle iki hafta içinde tablo düzeliyor. İyi tedavi edilmediği zaman ya da sık görülen rahatsızlıkta, piyelonefrit kronik hale geliyor. Nefron sayısı iyice azalıyor ve böbrek fonksiyonlarını yitirmeye başlıyor.
Ülkemizde Böbrek Taşı Hastalığının Görülme Sıklığı Nedir?
Acıbadem Sağlık Grubu Tıbbi Hizmetler Direktörü, Üroloji Uzmanı Prof. Dr. Ahmet Şahin: Böbrek taşı hastalığı ülkemizde çok sık görülen bir rahatsızlıktır. Dünyaya baktığınız zaman taş hastalığının sık görüldüğü kuşakta yer alan bir ülkeyiz. Türkiye’de bu kadar çok görülmesinin nedeni coğrafi koşullar, iklim ve yaşam alışkanlıklarının hepsidir. Fakat genetik faktörler de etkilidir.
Böbrek Taşının Belirtileri Nelerdir?
Böbrekteki taşın, idrar yolundaki taşın veya idrarla dışarıya atılmak üzere olan taşın belirtileri farklıdır.
Ama hastayı acil servise getiren, tedavi olduktan sonra evine gidip, bir saat sonra tekrar gelmesine neden olan taş ağrısı, idrar yolundaki taşın geriye doğru basınçla oluşturduğu, idrarın taş engelini aşarak normal yolunda gidememesiyle başlayan ağrıdır. Kusma olabilir, bulantı olabilir, idrarda yanma, sızı olabilir. Karın alt bölgesinde, yumurtalıklara vuran ağrı görülebilir. Bu ağrılar bize taşın yeri hakkında da bilgi verir.
Tanı Ve Tedavi Süreci Nasıl İşler?
Böbreğin her tarafı taşla kaplı olabilir ve tanıyı bazen tesadüfen koyabiliriz. Sıklıkla tipik ağrıyla acil servise başvuran hastayı bir ürolog görür, belirli radyolojik görüntüleme tetkiklerinin yapılmasıyla taşın bulunduğu yer tespit edilir.
Bizim için önemli olan ne kadar aktif girişimde bulunmamız gerektiğidir. Taşın kendiliğinden düşme olasılığı vardır. Bazen hiçbir şey yapmadan hastalar, taşlarını düşürür. Görüntülemede taşın büyüklüğüne ve bulunduğu yere göre tedavi biçimi belirlenir.
1980 öncesinde düşmeyecek bir taş saptandığında tedavi cerrahi olmaktaydı. Oysa daha sonra taş kırma cihazları tedavide başrol oynamaya başladılar. Tedavide cerrahi yöntem uygulanabilir; fakat bu hastalık, tekrarlayan bir hastalıktır. Taş hastalığının her tekrarlamasında ameliyat yapılması böbreğin hasarlanmasına, neden olur.
20.1.2011 - 4415
|