HAL�L �AH�N - �zmir Y�ksek Teknoloji Enstit�s�nde (�YTE) geli�tirilen yaz�l�m sayesinde, cep telefonlar�, �zel bir ka��t �zerine damlat�lan kandan hastal�klar� tespit edebilecek. �YTE Kimya B�l�m� ��retim �yesi Yrd. Do�. Dr. �mit Hakan Y�ld�z, kimya b�l�m� 2. s�n�f ��rencisi Hakan Berk Ayd�n ve bilgisayar m�hendisli�i b�l�m� 3. s�n�f ��rencisi Cihan Toklucu, "B�ORGB" adl� proje kapsam�nda geli�tirdi�i yaz�l�mla, kan tahlili sayesinde ��renilebilecek t�m hastal�klar�n k�sa s�rede, daha d���k bir maliyetle ��renilebilmesini sa�layacak. Cep telefonuna y�klenen yaz�l�mla tespit edilebilecek hastal�klar aras�nda grip, Hepatit B, Hepatit C'nin yan� s�ra HIV vir�s� ve kanser t�rleri de bulunuyor. Yrd. Do�. Dr. Y�ld�z, AA muhabirine yapt��� a��klamada, doktora ba�vuran hastalardan hastal���n�n belirlenmesi i�in �e�itli testler istendi�ini, t�plerce kan al�nd���n�, bu kanlar�n e�itimli personelce t�bbi cihazlar kullan�larak de�erlendirildi�ini aktard�. Kan tahlili sonu�lar�n�n en erken 24-48 saat aras�nda ��kt���n� kaydeden Yrd. Do�. Dr. Y�ld�z, ��yle devam etti: "Tahlilin yap�lmas� i�in t�bbi cihaza ve e�itilmi� personele ihtiya� var. Hepsinin maliyeti var. En �nemlisi hasta olup olmad���n� anlamak i�in belirli bir s�re gerekiyor. Salg�n hastal�k gibi durumlarda bu uzun s�re tehlikeli olabiliyor. ��yle bir test geli�tirmeyi hedefledik; hasta geldi�inde kan al�ns�n, hekim onu bir ka��t platform �zerine damlats�n, �e�itli reaksiyonlardan sonra foto�raf�n� �eksin ve projemizde geli�tirilen mobil telefon uygulamas�yla sonucu alabilsin." "Deneylerde ba�ar� sa�land�" Y�ld�z, yaz�l�m� yapay kan kullanarak test ettiklerini belirterek, bu deneylerde ba�ar� sa�land���n�, yaz�l�m sayesinde hastal��a neden olan etmenlerin tespit edildi�ini s�yledi. Kan tahlili ile te�his edilebilecek her hastal���n bu yolla belirlenebilece�ine dikkati �eken Y�ld�z, bunlar aras�nda grip gibi bula��c� hastal�klar�n yan� s�ra Hepatit B, Hepatit C, HIV ve kanser t�rlerinin de yer ald���n� dile getirdi. Y�ld�z, T�B�TAK'tan teknogiri�im ve proje deste�i ald�klar� �al��man�n bir sene i�inde son kullan�c� taraf�ndan kullan�labilir seviyeye gelece�ini, uluslararas� alanda da ilgi g�rd�klerini, salg�n hastal�klarla m�cadele eden �lkelerin bu yaz�l�mla ilgilendi�ini s�zlerine ekledi. Kan�n�z�n foto�raf� �ekiliyor Yaz�l�m� geli�tiren ��rencilerden Hakan Berk Ayd�n da yaz�l�m�n sa�l�k taramas�nda t�bbi cihazlara gereksinimi ortadan kald�rd���n�, ayn� i�i daha h�zl�ca yapt���n� belirtti. Ayd�n, yaz�l�m�n nas�l �al��t���n� ��yle anlatt�: "Al�nan kan �rne�i, bu proje i�in �zel geli�tirilen ve hastal�k etmeni bulundu�unda kodlanan renge g�re renk de�i�imi g�steren ka��da damlat�l�yor. Ard�ndan cep telefonu ile o ka��d�n foto�raf�n� �ekiyoruz. T�plerce kan almak yerine bir damla kan. Foto�raf� geli�tirdi�imiz uygulamaya y�kl�yoruz. Ekranda ��kan foto�raf �zerinde parma��m�z� gezdirdi�imizde uygulama renk taramas� yap�yor. Tarama tamamland�ktan sonra program bizi grafik ekran�na y�nlendiriyor. Tarama sonucu elde edilen grafikteki renk yo�unlu�u, kanda hastal�klara yol a�an etmenlerin olup olmad���n� g�steriyor. G�zle g�r�lmeyen bu renk de�i�imini yaz�l�m g�r�n�r hale getiriyor."
28.1.2017 - 25498
|