Do�u�tan veya sonradan geli�en melanosit adl� h�crelerin olu�turdu�u, renkleri genelde ten renginden koyu kahveye de�i�en yap�lar nev�s ya da halk aras�nda bilinen ad�yla ben olarak adland�r�l�yor. Benler, �zellikle de y�z b�lgesindekiler kimileri i�in karakteristik kimileri i�in ise g�ze batan bir �zellik olabiliyor. V�cudun �e�itle yerlerinde bulunan benler bir hastal���n habercisi olabilir mi ya da zamanla bir soruna yol a�ar m�? Bu sorulara a��kl�k getiren Dermatoloji Uzman� Dr. Elif Ebru G�ner �zellikle yo�un g�ne� temas�na ve genetik �zelliklere dikkat �ekiyor.
Hangi benler daha riskli?
Deride bulunduklar� yere g�re junktional, compound, intradermal nev�s �eklinde isimlendirilen ve g�r�nt�leri farkl� olan benlerden baz�lar� atipik karakteristikler g�sterir ve risk ta��r. Bu benler Displastik (Clark Nevus) olarak adland�r�l�r ve g�rsel olarak deri d�zeyinde ya da deriden hafif kabar�k, ya�da k�zarm�� yumurta g�r�n�m�ne benzeyen a��k kahverengiden koyu kahverengiye d�n�k renkte yap�lard�r. Genelde keskin kenarl�, eksen ve yap� asimetrisi olan benlerdir. Deride malign melanoma olarak bilinen kanser mevcut bir benden ya da normal deriden geli�ebilir. Malign melanomalar normal bir benden, displastik benlerden ve do�u�tan olup; �ap� 20 mm'i a�an b�y�kl�kte olan benlerden geli�ebilmektedirler.
Doktora ne zaman ba�vurulmal�?
Dermatoloji Uzman� Dr. Elif Ebru G�ner, benlerle ilgili olarak bir doktora ne zaman ba�vurulmas� gerekti�ini ��yle a��kl�yor: "Bir benin yap�s�n�n asimetrik olmas�, kenar yap�s�n�n ani ve keskin sonlanmalar g�stermesi, �oklu renk �zelli�i g�stermesi, 6 mm'den b�y�k olmas� ya da v�cutta �ok say�da benin olu�u risk fakt�rleri olarak kabul edilir. Ayr�ca bende ka��nt� olmas�, kanamas�, �zerinde yara olu�mas�, h�zl� de�i�im g�stermesi de sizi doktora g�t�rmelidir. "
Benlerin kansere d�n��me riski nedir?
Dr. Elif Ebru G�ner, bu riski belirleyen en �nemli etmenlerden birinin yo�un g�ne� temas� oldu�unu vurguluyor. Ayr�ca v�cutta �ok say�da benin olmas�, ailede birinci derece akrabalarda malign melanom �yk�s� olmas�, displastik nevus veya nev�slerin bulunmas�, immun sistemin bask�lanmas�, do�u�tan b�y�k �apta benin olu�u, beyaz �rktan olmak ve mevcut bende de�i�iklik olmas� ise di�er risk fakt�rleri. Birinci derece akrabalarda malign melanom �yk�n�n olu�u, riski 7 kat art�r�yor.
E�er dan���lan hekim, riskli buldu�u bir benin al�nmas�n� �neriyorsa risk durumuna g�re cerrah� s�n�rlar temiz b�rak�larak, bal�k a�z� �eklinde ve benin yap�s�na g�re uygun derinlikte ��kar�l�r ve patolojiye g�nderilir. E�er estetik ama�l� bir durum s�z konusu ise g�ne� g�rmeyen bir d�nemde yap�lmas� daha uygun olur.
Ben olu�umunu �nlemek m�mk�n m�d�r?
Zararl� g�ne� ���nlar�na bir kez daha dikkat �eken Dr. Elif Ebru G�ner; "Tamamen ben olu�umu �nlenebilir denemez; ancak �zellikle �ocukluk ya�lar�nda g�ne�e maruz kalma s�z konusu ise ben say�s� artabilir ve mevcut benler de�i�im g�sterebilir. Genel olarak g�ne�ten korunmak, immun sistemi g��l� k�lmak, kendimizi tan�mak ve takip etmek gereklidir. " Diyor.
26.12.2013 - 13591
|