V�cut �s�s�n ani d�����yle ortaya ��kan hipotermi nedir? Hipotermi an�nda nas�l m�dahale edilmelidir, belirtileri nelerdir?
|
|
|
|
|
|
�ki askerimizin hipotermi nedeniyle �ehit d��mesinin ard�ndan merak edilen konular aras�na giren hipotermi nedir, belirtileri nelerdir? Hipotermi an�nda neler yap�lmal�, neler yap�lmamal�?
H�POTERM� NED�R? 37 °C olan normal v�cut �s�s�n�n, ani bir �ekilde 35 °C'nin alt�na d��mesi durumunda olu�an hastal��a hipotermi denir. �o�unlukla kar, so�uk su, ya�mur veya r�zgara maruz kalma gibi durumlarda harekete ge�er. �nsan�n v�cut �s�s� bulundu�u ortam�n �s�s�yla al��veri�e girer ve bu �s� al��veri�inden ortam�n �s�s�na g�re etkilenir.
H�POTERM�YE NE SEBEP OLUR? Hipoterminin en b�y�k sebebi �evresel etkenler nedeniyle so�uk havaya maruz kalmakt�r. Hipotermiyi tetikleyen en �nemli neden ise so�uk suyla temas ve suya batmakt�r. ��nk� v�cudun sudaki �s� kayb� havaya g�re otuz kat daha fazlad�r.
H�POTERM� OLDU�U NASIL ANLA�ILIR? Hipoterminin �e�itleri vard�r. Bunlar; Erken hipotermi, hafif hipotermi, orta hipotermi, a��r hipotermi ve donmad�r. Bunlar�n ne oldu�una bakacak olursak;
- Erken Hipotermi: V�cut �s�s�n�n 37-35 derece aras�nda olmas� halidir. Erken hipoterminin belirtileri titreme, kol ve bacaklarda so�ukluk, el ve ayaklarda morarma ve �arp�nt� ya�anmas�d�r.
- Hafif Hipotermi: 35-32,2 derece aras�ndaki v�cut �s�s�na sahip olma halidir. Hafif hipotermi ya�ayan ki�i, bilin� bulan�kl���, �evrenin fark�na varamama ( zaman�- mekan�- ki�ileri kar��t�rma veya tan�yamama), soluk al��veri�inin h�zlanmas� �eklindeki belirtileri g�sterir.
- Orta Hipotermi: V�cut �s�s�n�n 32,2-28 derece aras�nda olmas�d�r. Orta hipotermi ge�iren ki�inin bilinci iyice bulan�r ve uyku hali ba�lar. Kalp ritm bozukluklar� ba� g�sterir.
- A��r Hipotermi: V�cut �s�s�n�n 28 derece alt�na d��mesi ile ortaya ��kar. A��r hipotermi ya�ayan ki�i koma haline ge�er. Refleksler tamamen yok olur. Kalbin �al��mas� tamamen bozulur. Kalbin ve solunumun durmas� durumu olu�ur.
- Donma: V�cut �s�s�n�n 27 derecenin alt�na d��mesi halidir. A��r hipoterminin alt�nda yer alabilir. El, ayak, burun gibi b�lgesel �s� d���kl���nde ortaya ��kan duruma ise "Frostbite " denir. Dokular donar ve sertle�ir. Dokular�n rengi beyaz, sar�-beyaz veya mavi beyaza d�ner.
H�POTERM� ANINDA NE YAPILMALIDIR? V�cut �s�s�n�n ani d����� sonucu hipotermiye giren ki�iye yap�lacak ilk yard�m, v�cudun �s� kayb�n� bir an �nce durdurmak olmal�d�r. Bunun i�in de e�er t�rman�� ya da y�r�y�� yap�l�yorsa hemen son verilmeli ve r�zgar�n etkisinden korunmak i�in varsa �ad�r kurulmal� ve hasta �ad�ra yat�r�lmal�d�r. �ad�r mevcut de�ilse, r�zgardan korunmak i�in bir ma�araya veya bir kayan�n r�zgar almayan taraf�na girilmelidir.
V�CUT ISISININ D��MES� ENGELLENMEL� Di�er a�ama ise, hipotermiye girmi� ki�inin k�yafetleri �slak durumdaysa hemen kuru k�yafetler ile de�i�tirilmelidir. E�er yan�n�zda kuru bir k�yafet yoksa,�slak elbiselerin suyu tamamen s�k�lmal� ve tekrar giydirilmelidir. T�m bunlar� yaparken hasta hareket ettirilmeli ve v�cut �s�s�n�n daha da d��mesi engellenmelidir.
EROJEN B�LGELER DAHA �OK ISI KAYBEDER Hasta m�mk�n oldu�u kadar s�cak tutulmal�d�r. Varsa battaniye �rt�lmeli yoksa ate� yak�lmal�d�r. V�cudun en fazla �s� kayb� ya�ayan b�lgeleri, erojen b�lgeler olan boyun, g���s ve kas�k b�lgeleridir. Bu b�lgelere ilave koruma yap�lmal�d�r.
B�L�NC� YER�NDE OLMAYAN HASTAYA B�R �EY YED�R�LMEZ V�cudun �s�s�n� koruma m�cadelesi b�y�k enerji sarf ettirir bu nedenle hipotermiye girmi� bir ki�inin kan �ekeri d��er. Kan �ekerinin y�kselmesi i�in olanaklar varsa sa�lanmal�d�r. Burada �ok �nemli bir nokta vard�r. Bilincini kaybetmi� bir hipotermi hastas�na bir �ey yedirilmemesi gerekir.
�LER�K� A�AMALARDA V�CUT ISITMA ��LEM� UYGULANMAZ Hipoterminin daha ileriki a�amalar�nda ise (titremesi durmu�, bilin� kayb� ya�ayan hastalar) hastaya d��ar�dan masaj veya s�cak su ile �s�tma i�lemi uygulanmaz. Bunlar yap�l�rsa k�lcal damarlara kan�n h�cum etmesi ile, hayati organlarda kan kayb� ya�an�r ve hasta �lebilir. Bu durumdaki hastalar�n kendi v�cut�s�lar� ile �s�nmalar�n� sa�lamak gerekir.
SOLUNUM DURMU� �SE SUN� SOLUNUM YAPILMALIDIR Hipoterminin hafif a�amalar�nda el ve ayak masaj� ile �s�tma yap�labilir. Daha ileriki durumlarda ise solunum durabilir. Bu takdirde hastaya suni solunum yap�lmal�d�r. Bir di�er �nemli nokta ise hastaya �s�n�r d���ncesi ile asla alkol verilmemelidir.
27.10.2018 - 36114
|
|