. Hindistan'da Covid-19 hastalar�n� etkileyen "kara mantar" hastal��� olan mukormikoz nedir? Kara mantar enfeksiyonu nedir? Hindistan'da ortaya ��kan kara mantar hastal��� bula��c� m�? Kara mantar, mukormikoz olarak da ge�mektedir. Nadir �ekilde g�r�len hastal�k, uzun s�redir var olan enfeksiyon t�rlerinden biri olarak kar��m�za ��kmaktad�r.
Hindistan'da s�rekli olarak g�nde yakla��k 350.000 yeni enfeksiyonun g�r�ld��� ezici bir ikinci Covid-19 dalgas�, g��l� ila� tedavisi gerektiren vakalarda b�y�k bir art��a neden oldu. �imdi, bu t�r ila�lar�n uzun vadeli etkileri, baz� durumlarda �l�mc�l olabilen nadir bir mantar enfeksiyonu vakalar�na yol a��yor. �zellikle Covid 19 hastalar�n�n etkilendi�i kara mantar enfeksiyonu nedir? Hindistan'da ortaya ��kan kara mantar hastal��� bula��c� m�?
KARA MANTAR ENFEKS�YONU NED�R?
Mukormikoz �ok nadir g�r�len bir enfeksiyondur. Genellikle toprakta, bitkilerde, g�brede ve ��r�yen meyve ve sebzelerde bulunan mucor k�f�ne maruz kalmadan kaynaklan�r. Her yerde bulunur ve toprakta, havada ve hatta sa�l�kl� insanlar�n burnunda ve mukusunda bulunur.
Sin�sleri, beyni ve akci�erleri etkiler ve kanser hastalar� veya HIV/ AIDS'li ki�iler gibi diyabetik veya ba����kl�k sistemi zay�f olan ki�ilerde ya�am� tehdit edebilir.Halk aras�nda kara mantar olarak bilinen mukormikoz, mukormisetler mantar grubundan kaynaklanan bir enfeksiyondur. Do�al ortamlarda, �zellikle toprakta bol miktarda bulunur. Nadir de olsa, bu enfeksiyon onlarca y�ld�r var, ancak yaln�zca sa�l�k sorunlar� olanlar� ve steroid kullan�m� nedeniyle �nemli �l��de zay�flam�� ba����kl�k sistemlerini etkiliyor.
Covid-19 hastalar�nda artan mukormikoz vakalar�, b�y�k �l��de, �zellikle �eker hastalar� aras�nda deksametazon gibi steroidlerin artan kullan�m�ndan dolay� yayg�nd�r. Herkes kara mantar hastal���na yatk�n de�ildir, ancak steroid tedavilerinin kontrols�z ve denetimsiz kullan�m�, riskli olmayan hastalar i�in bile sorunlar� daha da k�t�le�tirebilir.
Hen�z bir salg�n olarak s�n�fland�r�lmam�� olsa da, h�k�metin ana ara�t�rma kurulu�u olan Hindistan T�bbi Ara�t�rma Konseyi, mukormikozu tespit etmek ve tedavi etmek i�in bir dizi k�lavuz yay�nlad�.
Kara mantar hakk�nda en i� rahatlat�c� durum ise erken yakaland���nda tamamen tedavi edilebilir bir hastal�kt�r.
MUKORM�KOZ K�MLER� ETK�LER?
Haydarabad merkezli Yashoda Hastanelerinde bula��c� hastal�klar doktoru olan Monalisa Sahu'ya g�re , bu hastal��a �zellikle duyarl� olan bir grup insan var. Buna Covid-19 hastalar� dahildir:
Kontrols�z diyabet ve diyabetik ketoasidoz (v�cudun keton ad� verilen zararl� asitler �retti�i bir diyabet komplikasyonu);
Uzun s�re y�ksek dozda intraven�z veya oral steroid alm�� olanlar;
Ve imm�nomod�lat�rler alm�� olanlar (kanser gibi hastal�klarda ba����kl�k sisteminin tepkisini de�i�tirmek i�in kullan�lan ila�lar)
KARA MANTAR HASTALI�I BEL�RT�LER�
Mukormikoz, genellikle normal sin�zit enfeksiyonuna �ok benzeyen erken uyar� i�aretlerine sahip olabilir. Bu nedenle Sahu, risk alt�ndaki kategoride yer alanlar�n ve �zellikle Covid-19'dan iyile�enlerin �u durumlardan uzak durmas� gerekti�ini s�yl�yor:
Rhino-orbito-serebral mukormikoz (burun, g�z ve kafatas� b�lgesinin): Burun t�kan�kl��� veya t�kan�kl���; siyah�ms� veya kanl� burun ak�nt�s�; y�z a�r�s�, uyu�ma veya �i�me; g�zlerde ve y�r�ngede ba� a�r�s� veya a�r�; di� a�r�s�, di�in gev�emesi veya �ene tutulumu; a�r�l� bulan�kl�k veya �ift g�rme; y�z�nde kar�ncalanma hissi; ate� ve siyah�ms� cilt lezyonlar�.
Pulmoner mukormikoz (g��s� ilgilendiren): Ate�, �ks�r�k, g���s a�r�s�, �ks�r�k sonras� balgamda kan, solunum semptomlar�n�n k�t�le�mesi.
Doktorlar, mukormikoz agresif bir enfeksiyon oldu�undan ve ki�inin v�cuduna h�zla yay�labildi�inden, bu semptomlardan herhangi birine sahip hastalar�n derhal t�bbi yard�m almas�n� �nermektedir.
�ks�r�k,
Ate�,
G�zde �i�me ve g�z yuvarla��n�n d��ar� do�ru itilmesi,
Y�z a�r�s�,
Kanl� �ks�r�k,
Sin�sler �zerinde k�zar�kl�k,
Kanl� kusma,
Nefes darl���,
Bulan�k d���nme, odaklanamama
Kar�n ve g���s a�r�s�,
Uykuya meyil.
Cildi de etkileyen baz� noktalar vard�r. Ciltte ani geli�en k�zar�kl�k, enfeksiyon kapan yerde s�v� birikimi, birkintinin i�inde ak�nt�, a�r�, sertlik hissi, �i�lik ve siyahla�ma olur.
KARA MANTAR TEDAV�S�
Sahu, agresif bir siyah mantar enfeksiyonunun agresif bir t�bbi yakla��m gerektirdi�ini �nermektedir. Bunun i�in genel bir hekim yeterli olmayabilir. Bu t�r durumlarda �ok disiplinli bir yakla��ma ihtiya� vard�r. Bu, beyin cerrah�, KBB cerrah�, kalp-torasik ve vask�ler cerrah gibi uzman cerrahlar� ve �ene cerrah� cerrah�n� ve bir Bula��c� hastal�klar doktoru gibi t�p uzmanlar�n� i�erebilir "diyor.
Mukormikoz vakalar�n�n Covid-19 tespitinden sekiz ila 10 g�n sonra, 60 g�n sonra bile ortaya ��kabilece�ini ekliyor. Sahu, Covid-19 tespit edildikten sonraki iki ila alt� haftal�k d�nemin en �nemli oldu�unu ekliyor.
Tek bir semptomun ba�lang�c�nda, hastalar bunu t�bbi bir acil durum olarak kabul etmelidir.
Mukormikoz nas�l tedavi edilir?
Sahu, "T�m mukormikoz vakalar� t�bbi ve cerrahi bir acil durum olarak tedavi edilmelidir" diyor. Bazen bir vaka, hastal�kl� dokuyu ��karmak ve daha fazla yay�lmas�n� durdurmak i�in cerrahi m�dahaleye ihtiya� duyabilir. Baz� durumlarda, anti-fungal ila�lar�n da hastalara intraven�z olarak verilmesi gerekebilir, bu da hastaneye yat�� anlam�na gelebilir.
S�zl� veya enjeksiyon yoluyla bu ila� tedavileri genellikle alt� hafta s�rer ve alt� aya kadar devam edebilir.
7.6.2021 0 - 53974
|