Kendinizi daha mutlu hissetmek i�in nas�l beslenmeli �STANBUL Ki�ilerin genellikle depresyon zaman� kazand�klar� beslenme al��kanl�klar� i�eresindeki unlu, �ekerli ve en �ok da meyve gibi g�dalarda bulunan fruktoz �ekerinin sa�l�k a��s�ndan �nemli sorunlara yol a�abilece�ini ifade eden Prof. Dr. C�neyt Ulutin, mutluluk hormonu olarak bilinen serotoninin olu�umu i�in de hangi g�dalar� t�ketmemiz konusunda bilgilendirmelerde bulundu. Depresyon halinde yeme al��kanl�klar� genelde de�i�iyor. Tabiri caizse ya tamamen "yemeden i�meden kesiliyor" ya da sa�l�ks�z olarak ifade edilen g�dalar a��r� t�ketiliyor. �zellikle meyvenin a��r� t�ketimi, fruktoz �urubu konmu� unlu mam�llere y�nelmenin sa�l�ks�z sonu�lar do�urabilece�ini s�yleyen �stanbul Yeni Y�zy�l �niversitesi Sa�l�k Bilimleri Fak�ltesi Dekan� Prof. Dr. C�neyt Ulutin konuyla alakal� olarak uyar�larda bulundu. Prof. Dr. C�neyt Ulutin, daha mutlu olunaca�� d���n�lerek anl�k rahatlama sa�layan g�dalar�n sonras�nda fruktoz intolerans�na (direncine) sebep olaca��n�n alt�n� �izerken, ki�ilerin kendilerini daha iyi hissetmeleri a��s�ndan hangi g�dalar� t�ketmeleri gerekti�i konusunda tavsiyelerde bulundu. "Fazlas� ilk karaci�eri etkiliyor" Fruktoz �ekerinin fazla al�nmas� sonucu ilk olarak karaci�erin etkilenece�ini s�yleyen Prof. Dr. Ulutin, "Basit �ekerler grubundan olan fruktoz bir meyve �ekeridir. Bu meyve �ekerinin tek i�lenebildi�i yer karaci�erdir. Ancak karaci�er glikoza davrand��� gibi fruktoza �ok iyi yakla�mamakta ve �o�unu ya� olarak depolamay� tercih etmektedir. Dolay�s�yla karaci�er ya�lanmas� gibi etkenler fruktozun �ok fazla al�nmas�yla ortaya ��kmaktad�r. Az olmas� da y�ksek olmas� da k�t�. Baz� ara�t�rmalarda bunun �zellikle karaci�er, sindirim sistemi kanserlerine sebep yol a�abilece�i konusunda yay�nlar mevcut. O y�zden fruktoz t�ketiminde dikkat edilmesi gerekti�ini hat�rlatmakta fayda var " dedi. "Fruktoza kar�� v�cutta tahamm�ls�zl�k ba�lar" Fazla al�nmas� durumunda v�cutta intolerans olu�aca��n� da aktaran Ulutin, bir kg portakal� bir kere de yiyerek meyve ihtiyac�m� kar��lad�m gibi d���nmek �ok do�ru de�il. ��nk� v�cuda gere�inden fazla fruktoz alm�� olursunuz. Bu da sizde fruktoz intolerans� dedi�imiz fruktoz �ekerine bir tahamm�ls�zl�k olu�turur. Fruktoz intolerans� genetik olabildi�i gibi sonradan da olu�abilir. Fruktozun esas kayna�� meyveler olmakla birlikte, fiyat� ucuz olan, m�s�r �urubu dedi�imiz i�inde yo�un fruktoz i�eren �uruplarla yap�lan tatl�larda, unlu mamullerde yine fruktoz �ekerinin kullan�lmas�, g�nl�k al�nmas� gerekenden fazla olmas� sonucu fruktoz intolerens� geli�mesini sa�lar. Genetik var olan fruktoz intolerans� uzun s�reli bir ya�ama izin vermeyebilir. Sonradan olu�an intolerans ise bizimle ilgili. O y�zden meyve-sebze, unlu mamuller t�ketiminde, meyvelerde belli bir say�y� ge�memek �nemli. G�da etiketi de do�ru okunmal� ve hangi �r�nlerde fruktoz �ekerinin olup olmad��� ve ne kadar oldu�una bak�lmal�. Belirti olarak kar��m�za kar�n a�r�s�, kab�zl�k ve bunu takip eden ishal gibi sindirim problemleri ile kar��m�za ��kar" �eklinde konu�tu. "Yanl�� ve az al�nmas� sizi daha �ok depresyona sokabilir" Fruktoz �ekerinin yanl�� ve az al�nmas� durumunda da �zellikle mutluluk hormonunun yap� ta�lar�ndan olan triptofan�n etkilendi�ini de ifade eden Ulutin bu anlamda duyusal sorunlar�n ortaya ��kabilece�ini s�yledi. Ulutin, "Fruktozu v�cut alamazsa o zaman belirli maddelerin olu�umu v�cutta etkilenecektir. Bunlardan �nemli olan� triptofand�r ve normalde insan v�cudunda bulunmayan, d��ar�dan almak zorunda oldu�umuz bir yap� ta��, aminoasittir. Bunu v�cut yeterince alamay�nca ister istemez ani a�l�k krizleri, depresyon, sinirlilik hali, uykusuzluk gibi �ikayetler ortaya ��kar. Daha �ok �ekerli �eyler t�ketmeye ba�lanacakt�r. Fakat fruktoza kar�� intolerans ��z�lmeyece�i i�in k�s�r bir d�ng� olu�turacakt�r" dedi. Triptofan neden �nemli? Triptofan maddesinin neden �nemli oldu�una da anlatan Ulutin, "V�cudumuzda serotenin, melotonin, niyasin gibi vitaminlerinin �retiminde yer alan bir �n madde. Normalde serotonin beynimize ge�mezken, triptofan halinde ge�ip, orada �e�itli enzimlerle etkile�tikten sonra sinir u�lar�m�za kadar yay�l�r. Bu serotonin maddesi ile biz kendimizi daha iyi hisseder, melotonin ile uykumuz d�zenlenir, niyasin ile de cildimiz g�zelle�ir" ifadelerini kulland�. Triptofan hangi g�dalarda daha fazla g�r�l�yor? Son olarak da hangi g�dalar�n triptofan maddesi a��s�ndan zengin oldu�u konusunda bilgilendirmelerde bulunan Ulutin, "�zellikle hindi eti, k�rm�z� et, tavuk, s�t, beyaz peynir, yumurta, bal�klardan somon ve levrek, karides ve �ikolatada olduk�a y�ksek oranda bulunuyor. Dolay�s�yla kendisinde bu tarz �ikayetler olanlar�n bu �nerileri dikkate almas�n� tavsiye ediyoruz" diyerek s�zlerini sonland�rd�.
30.12.2021 - 58799
|