Dünya genelinde yapılan araştırmalar, koronanın erkeklerde daha fazla ölüme yol açtığını ortaya koydu. Bilim insanları bunun nedeninin hem biyolojik hem de çevresel olduğunu belirtti. Kadınlardaki çift X kromozomunun gücü ve hijyen kurallarına daha çok dikkat etmeleri hastalıklara karşı daha dirençli olmalarına yol açıyor.
|
|
|
|
|
|
|
|
Global Health 50/50 veri tabanına göre, verilerine ulaşılan ülkelerin çoğunda Kovid-19 nedeniyle hayatını kaybeden erkeklerin sayısı kadınlardan daha fazla. 30 Kasım itibarıyla, Yemen, Bangladeş, Tayland, Malavi, Nijerya, Afganistan ve Pakistan'da ölenlerin dörtte üçünden fazlası erkek hastalar.
TÜRKİYE'DE ORAN YÜZDE 62
Türkiye, Sırbistan, Kırgızistan ve Hong Kong'da ise bu oran yüzde 62 civarında. Kovid-19'dan en fazla ölümlerin olduğu Hindistan ve Meksika'da bu oran yüzde 64, Brezilya'da yüzde 58, ABD'de ise yüzde 54 olarak kayıtlara geçti.
Aynı kuruluşun verileri, kadınlar ile erkeklerin hastalığa yakalanma oranında ise herhangi bir farklılık göstermemesi üzerine, kadınların bu hastalığa niçin daha dirençli olduğu merak konusu oldu.
KIZ ÇOCUKLARININ HAYATTA KALMA ORANI DAHA YÜKSEK
Cinsiyetler arasında hayatta kalma oranındaki farklılıklar erken yaştan itibaren kendisini gösteriyor. Dünya çapında 100 kız çocuğuna karşı 105 erkek çocuk doğuyor, ancak kız çocuklarının hayatta kalma oranı daha yüksek. Yetişkinliğe erişildiğinde ise kadınlar o yaştaki nüfusun yarıdan fazlasını oluşturuyor.
KADINLARIN ÖMRÜ DAHA UZUN
Hemen hemen tüm ülkelerde kadınların ortalama ömrü erkeklerden 6-8 yıl daha fazla. 100 yaşına ulaşan her erkeğe karşı dört kadın bu yaşa ulaşıyor. Ayrıca hastalıklara karşı direnç bakımından da kadınların daha güçlü bir bağışıklık sistemine sahip olduğu ve erkeklere kıyasla bazı kanser türlerine karşı daha az risk taşıdıkları biliniyor.
Kadınların kalp ve damar hastalıklarına, bazı viral enfeksiyonlara yakalanma riskinin da daha düşük olduğunu gösteren veriler de var. 2003'te farklı bir koronavirüsün yol açtığı SARS salgını sırasında Hong Kong'da ölen 299 kişinin yüzde 57'si erkekti. 1918'deki İspanyol gribi salgınından da erkekler daha fazla etkilenmişti.
KADINLAR DAHA SAĞLIKLI YAŞIYOR
"Kadınların Genetik Üstünlüğü Üzerine" adlı kitabında Maolem, davranış ve yaşam tarzı tercihlerinin oynadığı role rağmen, kadınların biyolojik olarak erkeklerden daha güçlü olduğunu gösteren verilere yer veriyor. Kadınlar, genel olarak daha düzenli doktora gidiyor, daha az sigara içiyor, daha sık el yıkıyor. Erkekler ise tipik olarak daha riskli davranışlar gösteriyor ve hastalıklara karşı zamanında müdahalede bulunmuyor.
"HAYATTA KALMA BAKIMINDAN ERKEKLER DAHA ZAYIF"
Brezilyalı nüfus bilimci Alves'e göre, Kovid-19 bakımından kadınların hayatta kalma oranının daha yüksek olması birçok faktöre bağlı. "Ölüm oranı bakımından biyolojik faktörlerin açıklayıcılığı sosyal faktörlerden daha az" diyor. Nisan ayında New York Times gazetesine yazdığı bir makalede, "Bu açıklamalarda göz ardı edilen şey, koronavirüsün erkekler üzerindeki orantısız etkisi anormal değil. Hayatta kalma bakımından erkekler daha zayıf" dendi.
Bunun nedenini ise genlerin işleyişine bağlıyor.
X KROMOZOMUNUN GÜCÜ
İnsanların her hücresi normalde 23 çift olmak üzere toplam 46 kromozomdan oluşuyor. Bunların 22 çifti kadın ve erkekte aynı. 23. çiftteki farklı kromozom cinsiyeti belirliyor. Bunlar kadınlarda iki X kromozomu iken, erkeklerde X ve Y kromozomu olarak ayrışıyor.
X kromozomu Y kromozomundan yapısal olarak daha büyük ve daha karmaşık. Hücre fonksiyonu açısından gerekli proteinleri üreten uzun genetik madde dizilimine sahip yaklaşık 1150 gen içeriyor. Y kromozomunda ise 60-70 gen bulunuyor. Ancak iki adet X kromozomunun olması kadınların iki kat daha fazla X bağlantılı protein ürettiği anlamına gelmiyor. Dişi hücrelerinde bu X kromozomlarından sadece birisi aktif hale geliyor. İkinci kopya ise rastgele "inaktive" edilerek etkisizleştiriliyor. Her hücre aynı X kromozomunu devre dışı bırakmıyor ve bu durum kadınlara avantaj sağlıyor.
KADINLAR HASTALIKLARA DAHA DİRENÇLİ
Bir erkeğin X kromozomunda hastalığa yol açan bir gen varsa, bu hastalığın ortaya çıkma ihtimali daha yüksektir. Kadında ise aynı hastalığın olması halinde, sağlıklı X kopyasına sahip olan hücreler, genlerin doğru şekilde ifade edilmesini sağlayacaktır. Kadınlarda da bu hastalık ortaya çıkmakla birlikte, daha hafif geçirme olasılıkları yüksek olacaktır.
AKCİĞERLER DAHA ÖNCE GELİŞİYOR
Diğer çalışmalar, kız bebeklerin akciğerleri daha erkenden olgunlaştığı için yenidoğan yoğun bakım ünitelerinde hayatta kalma oranlarının daha yüksek olduğunu gösterdi. Böylece, yenidoğan dönemindeki başlıca ölüm nedenlerinden biri olan solunum sorunlarının ortaya çıkmasından korunuyorlar.
HORMONLAR DA ETKİLİ
Ama kadın ve erkekler arasındaki farklılıkların açıklanmasına yardımcı olabilecek başka faktörler, örneğin hormonlar da var . Yüksek seviyedeki erkeklik hormonu testesteron, riskli davranışlar ve grip aşısı olduktan sonra bağışıklık sisteminin daha zayıf bir tepki vermesiyle ilişkilendirildi. Kadınlık hormonu östrojenin ise, anti-inflamatuvar özellikleri var ve bağışıklık sisteminin gösterdiği tepkileri güçlendiriyor.
17.12.2020 - 49897
|
|
|