|
Tıbbi nane yağı haricen uygulandığında artrit ve kas ağrılarının yanı sıra migren şikayetlerini de azaltıyor. Yeditepe Üniversitesi Eczacılık Fakültesi Farmakognozi ve Fitoterapi Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Erdem Yeşilada, nane çayı, rezene ve papatya çayından biraz daha farklı bir konumda olduğunu öncelikle yemeklerimizde kullandığımız nane ile (su nanesi, Mentha aquatica) ile şifa özelliği olan nane (tıbbi nane, Mentha piperita) ya da diğer nane türleri (Antep nanesi, kır nanesi, it nanesi, yarpuz vb.) arasında gerek lezzet ve gerekse etki bakımından önemli farklılıklar söz konusu olduğunu belirtiliyor. Dolayısıyla kullanılan nane türü hedeflenen amaca göre büyük önem taşıyor.
Bilimsel kaynaklarda yer alan tedavi önerileri, aksi belirtilmedikçe, tıbbi nane olarak düşünülmelidir. Bu bakımdan nane çayından istenilen yararı sağlamak için kullandığınız nanenin kaynağı önemlidir.
Tıbbi nanenin bilinen yararları büyük ölçüde uçucu yağının içerisinde bulunan mentol ve türevlerine bağlıdır. Bu bakımdan nane çayı hazırlanırken uçucu bileşenlerinin uçarak kaybolmasına yol açabilecek aşırı sıcak su ilavesi ya da çay suyunu kaynatmaktan kaçınmak gerekir. Tıbbi nane çayı hazımsızlık, mide krampları ve gaz şikayetlerinin giderilmesinde yararlıdır. Gaz şikayetlerini giderici etkisi midenin üst tarafında yemek borusundaki kasları gevşeterek midedeki gazın çıkmasını sağlamasına bağlı olduğu düşünülmektedir. Bu bakımdan özellikle reflü şikayeti olanların tıbbi nane çayı kullanması önerilmez.
Tıbbi nanenin spazm giderici etkili bileşeni de yine uçucu yağı içerisindeki mentoldür. Mentolün kalsiyum kanal antagonisti etkisine bağlı olarak düz kas hücrelerinin kasılmasını azalttığı ileri sürülüyor. Mentolün gaz söktürücü ve spazm giderici özelliklerinin yanı sıra ödem giderici etkisi nedeniyle divertikülit şikayetlerinde yararlı olabileceği bildiriliyor.
Tıbbi nanenin yine safra artırıcı özelliği bulunuyor. Dolayısıyla yağlı besinlerin sindirimini de kolaylaştırıyor. Safra işlevleri üzerinde etkisi nedeniyle safra kesesi şikayetlerinin giderilmesinde, bazı durumlarda safra taşlarının eritilmesini sağladığı bildiriliyor. Ancak safra taşı olanların taşın kanalı tıkaması riskine karşı dikkatli olması öneriliyor.
Tıbbi nane yağının temel bileşeni olan mentol nedeniyle etkisi nane yaprağı çayından daha farklıdır. Nane yağının bağırsak düz kaslarının kasılmasını hafifletmesi nedeniyle irite bağırsak sendromu’nda (IBS) yararlı etkili olabildiği bildiriliyor. Ancak bu şekilde etkili olabilmesi için nane yağının bağırsaklarda çözünen özel kapsüller halinde verilmesi gerekiyor.
Nane yağı taşıyan kremlerin haricen ağrıyan yere sürülmesi artrit ve diğer kas ve kemik rahatsızlıklarında ağrının hafifletilmesi için yararlı oluyor. Burada hem ağrı uyarısını hafifleterek ve hem de lokal olarak kan akımının hızlanması suretiyle ağrı hissinin dağılmasını sağlıyor. Nane yağının koklanması bilhassa migren tipi ağrıların ve tansiyona bağlı baş ağrılarının hafifletilmesinde de etkili olarak ağrı kesici ilaç gereksinimi azaltabiliyor.
Prof. Dr. Erdem Yeşilada, bu tip ağrılarda koklamanın yanı sıra alın ve şakakların nane yağı ile ovulması da daha iyi bir etki sağlayabildiğini özellikle nane yağı koklanması suretiyle ameliyat sonrası bulantıların hafifletilebildiği, bu hastalarda kullanılan kusmayı önleyici ilaçların miktarında azalma sağlanabildiğini, nane yağının fazla miktarda ve çok sık kullanılması özellikle hassas cilt yapısına sahip kişilerde cilt ve mukoza üzerinde tahrişe yol açabildiğini bu yüzden doğru kullanımın önemine dikat çekiyor.
1.12.2010 - 3108
|