Bu d�nem �ocu�un ileriki y�llardaki ba�ar�s�n� olumlu ya da olumsuz, do�rudan etkileyebilece�i i�in uzmanlar taraf�ndan olduk�a hassas bir s�re� olarak tan�mlan�yor. Memorial �i�li Hastanesi’nden �ocuk ve Ergen Psikiyatristi Uz. Dr Leyla Benkurt Alka�, �ocuklar�n okula kolay uyum sa�lamas� anne babalara tavsiyelerde bulundu.
Bir �ocu�un b�y�mesinde en �nemli olay ev d���nda yeni bir ortamda yaln�z var olabilmesidir. Yuvaya, anaokuluna, ilkokula ba�lamak bu y�zden �ok hassas bir s�re�tir. Bu d�nemde ya�anan sorunlar kendine g�ven duygusuna, topluma uyuma, okul ba�ar�s�na, ilerideki yeni okul ve ortamlara al��maya, evlenip, yeni i�e ba�lamaya hatta kendi �ocu�unun evden ayr�lma s�re�lerine etki eder.
�lk Zil Ders �al�nca…
Okul bah�esinde annenin elini b�rakt��� an, zil sesi ile velilerin okul d���na y�nlendirilmesi en can al�c� anm�� gibi g�r�nse de �ocu�un o g�ne nas�l geldi�i, okul hakk�ndaki bilgisi, beklentisi, endi�eleri �nemlidir. Hatta anne-baban�n kendi ayr�l�k an�lar�, korkular�, �ocuk i�in endi�eleri bu s�recin bilin�alt� zorluklar� olabilir. Yine okulun �ekli, okulla ilgili bilinmeyenler, ��retmen ve �al��anlar�n�n tutumu, kayg�s� olan di�er �ocuk ve annelerin varl���, servis arabas�ndaki de�i�iklik, ��retmenin hastalanmas� ve annesini g�rememe gibi ufak �anss�zl�klar �ocu�u etkileyebilir.
Teneff�slerde �ocu�unuzun Yan�na Gitmeyin
Bazen de �ocu�un �ok korunakl� b�y�t�lmesi, t�m i�lerinin- yemek, tuvalet, giyinme, bir i�e ba�lamas�n�n y�nlendirilmesi- anne yard�m� ile yap�lmas� �ocu�un okulda yaln�z, �aresiz, sudan ��km�� bal�k gibi hissetmesine yol a�acakt�r. Annenin fazla tembih yapmas�, �ocuktan ayr�lma an�n� a��r� uzatmas�, tekrara tekrar sar�l�p durduk yerde “korkma ben yan�nday�m” deyip, ihtiya� olmasa da teneff�slerde hemen �ocu�un yan�na gidip a�z�na yemek t�k�p, terini silmesi, yaz�lar�n� kontrol etmesi �ocuk-��retmen ili�kisinin geli�imini geciktirecektir.
�ocu�un Okuldan Korkmas� Do�ald�r
M�kemmeliyet�i ve �ok ba�ar�l� �ocuklar s�radan olduklar� duygusunu veya kendisinden daha becerikli �ocuklar�n varl��� kar��s�nda, ��retmenin ilgisini yeterli bulmay�p ciddi hayal k�r�kl��� ya�ayabilir. Tersine el becerisi iyi geli�memi�, konu�mas�- kendini ifadesi yeterli geli�memi� �ocuklar arkada�lar� ve ��retmen taraf�ndan alay edilip d��lanmaktan korkabilir. Evinde istedi�i saatte televizyon seyredip, elektronik oyunlar oynayan, rahat oturup kalkmaya al��m�� a��r� ehlikeyif �ocuklar okulu s�k�c� ve zorlay�c� bulacakt�r. Ya da kural ve ortam�n �ok daha �ocuksu oldu�u yuvaya al��an �ocuk okulu so�uk ve �rk�t�c� bulabilir, minderlerde rahat oyun oynama beklentisi i�ine girecektir.
Yine �ocu�un ruhsal yap�s�: endi�eli, utanga� karakterinin olmas�, a��r� anne ba��ml�l���n�n ��z�lememesi, ev i�inde anne- baba aras� sorunlar olmas�, yeni karde� do�umu, ta��nmalar, sevilen birinin �lmesi, yak�n zamanda ya�anm�� kaza, h�rs�zl�k, hastal�k gibi korkutucu ya�ant�lar�n olmas� okula al��ma d�nemini olumsuz etkileyecektir.
Bu D���nceler Okula Uyum S�recini Kolayla�t�r�yor
“Ben b�y�d�m, okula gidecek kadar becerikliyim, bir s�r� arkada��m olacak, ��retmenim annem babam gibi bana bakacak koruyacak, bir sorun olursa ��retmenim ��zer, yeni �eyler ��renece�im, evim yerinde duruyor evime d�n�nce her �ey ayn� olacak, asla okulda unutulmam, servisime binerim-hostes ablam beni almadan okuldan ayr�lmaz, beni okuldan almaya mutlaka gelecekler, ��retmenin istedi�i �devleri yapabilirim, yanl�� yapsam da ��retmenim k�zmaz bana do�rusunu ��retir, okuldaki tuvaletin yerini, ��retmen odas�n� biliyorum, s�n�f�m� kaybetmem, okuldaki t�m yeti�kinlere soru sorup yard�m isteyebilirim, b�y�k �ocuklar bana zarar vermez, okula k�t� niyetli ki�iler-h�rs�zlar giremez, ��retmenim ve ben annemlerin telefonunu biliyorum, benim ihtiyac�m olsa mutlaka hemen haber al�r gelirler”
“Anne Karn�m A�r�yor, Okula Gitmek �stemiyorum”
�ocuk ve ailesinde yukar�daki d���nceler yerine tersi geli�tirecek risk ortamlar� olursa �ocuk okula gitmeyi reddeder. Bazen sudan bahaneler s�yler veya �e�itli hastal�k belirtileri g�sterir; ate�i ��kar, karn�-ba�� a��r�r, midesi bulan�r. Bu durumda ailenin tutumu �ok �nemlidir.
Uzman Yard�m� Alman�z Gerekebilir
Okulun bah�esi, koridoru da olsa okulda durmal�d�r. Anneyi g�recek �ekilde oturmak ama teneff�ste arkada�lar�yla oynama, tan��ma ortam� sa�lanacak �ekilde mesafeli durulmal�d�r.15 g�nden sonra yumu�ama olmazsa �nce okul rehberli�inden gerekirse bir �ocuk psikiyatrisinden yard�m al�nmal�d�r. 1 aya uzam�� s�re�lerin tedavisi zordur. �ocuk ayr�lma an�nda panik atak benzeri a�lama, nefes alamama, �arp�nt�, tuhaf ��lg�n gibi davranma, okuldan ka�ma, yola f�rlama, camdan atlayacak gibi ��kmak i�in �abalama ataklar� g�sterebilir. ��tah� gider, uyuyamaz g�nden g�ne solup sessizle�me, her �eye a�lama, de�i�ik korkular geli�tirme, s�rekli aileyi arama, ��retmene yap��ma belirtileri g�sterir.
�ocu�un gerginli�i okul d���na ta��p mutsuz, huzursuz olmas�na neden olur. �ocu�un okula gidememesi anne baba aras�nda sorunlara yol a�ar. Anne-baba da mutsuz olup, �ocukla kalmak zorunda kal�r. �� d�zenleri, ev ya�am�, d�zenleri alt �st olur. �ocuk kendini anla��lmam�� yaln�z g��s�z hissederken aile �ocu�a �d�ller, cezalar, �iddet uygulama gibi bir s�r� y�ntem uygulamaya ba�lar.
��retmen, Aile, Okul Ve Psikiyatrist Ortak Bir �al��ma Plan� Yapmal�
�ncelikle ortam ve tutumlar d�zenlenip davran���� �devlerle tedavi yap�l�r. Bu bir hastal�k olarak ele al�nmal�, gerekirse olay kronikle�meden ila� tedavisi ba�lanmal�d�r. �la�lar �ocu�a zarar vermeyecektir. Nihayetinde bu konunun uzman�n�n bilgi ve deneyimi ile tedavi d�zenlenmektedir. Aileler tedaviden korkup, okul reddinin kronikle�mesine sebep olursa ba�ta belirtti�im yans�malar� �ocu�un t�m hayat�na rengini verecektir.
Okul yolu ta�l�d�r ama bu yolda sa�l�kl� y�r�mek hayat yolunda �ocu�un bir birey olarak var olu�unu sa�lar. Aile de �ocukta bu i�ten gururlu ve ma�rur ��kacakt�r, �nl�kl� �ocu�un ailesine mah�up ve g�l�mser bak�p el sallay�p s�n�f�na ko�arak gitmesini izlemek anne- baba i�inde gurur veren h�z�nl� bir s�re�tir, yar�n evlad�n� �ehir d���na yollarken, askere g�nderirken, evlendirirken de benzer duygular ya�anacakt�r.
Memorial Hastanesi
6.9.2010 1 - 2123
|