|
Multipl Skleroz ve Ataklar
Merkezi sinir sistemini olu�turan beyin, beyincik ve omurilik gibi yap�lar� etkileyen ve gen� eri�kinlerde g�r�len Multipl Skleroz (MS); asl�nda, ‘bir hastal�k’ de�il, ‘hastal�klar grubu’dur. MS’in, geli�im s�reci i�erisinde �ok farkl� seyreden ya da hastadan hastaya b�y�k farklar�n g�r�lebilece�i de�i�ik tipleri bulunmaktad�r.
MS, hastalar�n bir b�l�m�nde k�smi de olsa �z�re neden oldu�u i�in �zellikle gen�ler aras�nda kazalar d���nda n�rolojik �z�re en fazla sebep olan sinir sistemi hastal��� olarak kabul edilmektedir. �ld�r�c� bir hastal�k olmayan MS, bula��c� da de�ildir. MS i�in kal�tsal bir hastal�k demek do�ru de�ildir.
MS’in nedeni veya seyrini etkileyen fakt�rler kesin olarak belli olmay�p; bug�ne kadar vir�sler, bakteriler ve toksik gibi baz� etkenler �ne s�r�lm��, ancak bu etkenlerin hi�biri kan�tlanmam��t�r.
N�rolojik belirtiler ile geli�en ve daha sonra duraklay�p; d�zelme s�recine giren hastal�k d�nemlerine atak denilmektedir. MS’li hastalar�n �o�unda – y�zde 85, hatta y�zde 90’�nda - hastal�k; bu ataklar ile ba�lamaktad�r.
Hastalar�n y�zde 10-15 kadar�nda ise MS, ba�lang��tan itibaren, uzun y�llar boyunca ilerleyerek seyretmektedir. MS’in ataklar ile seyretti�i durumlarda da hastal�k ayn� �ekilde ilerleyici hale d�n��ebilmektedir.
Hastal���n G�r�lme S�kl��� Nedir?
S�cak b�lgelerde �ok daha az rastlan�lan MS, ekvator ku�a��nda neredeyse hi� g�r�lmez. Buna kar��l�k hem kuzey, hem de g�ney yar�m k�rede; kutuplara yakla�t�k�a hastal�k oran�n�n giderek artt��� g�r�lmektedir.
�rne�in Akdeniz B�lgesi’nde �talya’da ve �spanya’da 100.000 ki�i i�erisinde 50 il� 60 ki�ide MS g�r�n�rken; bu oran Almanya’da 100.000’de 80’e, �ngiltere ya da �skandinav �lkelerinde ise 100.000’de 100-120 gibi rakamlara y�kselmektedir. ABD’nin kuzey kesimleri ile Kanada’n�n baz� yerlerinde MS hastal���n�n g�r�lme s�kl��� 100.000’de 200’e kadar ula�abilmektedir.
Co�rafi yerle�imden ba��ms�z olarak, baz� �rklarda -�zellikle sar� �rktan olanlarda-, daha az MS’li vaka g�r�lmektedir.
- Kad�nlarda
- 20-40 ya�lar� aras�ndaki gen� eri�kinlerde
- Beyaz �rktan olanlarda
- Il�man ve so�uk iklim ku�a��nda ya�ayanlarda (Kuzey �lkelerinde daha s�k g�r�l�r ve ekvator ku�a��na yakla�t�k�a azal�r.)
- Ailesinde MS olanlarda
- Sosyo-k�lt�rel ve ekonomik d�zeyi y�ksek olanlarda daha s�k g�r�lmektedir.
29.7.2010 - 1661
|