|
Türk Erişkinlerde Kalp Hastalıkları ve Risk Faktörleri’nin (TEKHARF) 12 yıllık izlem verilerine göre, Türkiye’de koroner kalp hastalığı ölümleri erkeklerde binde 8.2’yken kadınlarda ise binde 4.3’tür. Yurtdışında yapılan bir başka araştırmaya göre kalp krizlerinin ve kalple ilişkili ölümlerin büyük bölümü 65 yaş üzeri kadınlarda meydana gelmektedir. Ancak her yıl 45 yaşının altındaki 9 binden fazla kadın kalp kriziyle karşı karşıya gelmektedir. İlk kalp krizinden sonra yaşamını sürdüren kadınların oranı erkeklere nazaran fark edilir derecede düşüktür. Kalp krizinden sonraki yıl içerisinde erkeklerin yüzde 25’i yaşamını yitirirken bu rakam kadınlarda ise yüzde 38’dir.
Ayrıca, bir kadının ikinci kalp krizini yaşama riski erkekten daha yüksektir. Kadınların yüzde 35’i altı sene içerisindeki ikinci kalp krizini yaşarken erkeklerdeki oran yüzde 18’dir.
Bu şaşırtıcı istatistikler de gösteriyor ki, kalp hastalıkları diğer yedi ölüm nedeninin toplamına nazaran kadın yaşamını daha fazla tehdit etmektedir.
Menopozdan sonra risk artıyor!
Koroner kalp hastalığı ilerleyicidir ve erkeklerde olduğu gibi kadınlarda da bir takım belirtilerle ortaya çıkmaktadır. Risk zincirinin hangi halkasında yer aldığınız göz önüne alınmaksızın, koroner kalp hastalığının ciddi sonuçlarının gelişmesi olasılığını azaltmak için hemen şimdi önlem alabilirsiniz.
Yaş ve aile hikayesi koroner kalp hastalığın değiştirilemeyen iki risk faktörüdür. Bu özellikler size bu risk faktörlerine ne zaman dikkat edeceğinizi söyleyebilirler. Örneğin koroner kalp hastalığına sahip kardeşinizin olması sizi de daha yüksek koroner kalp hastalığı geliştirme riski altına atmaktadır.
Erkeklerde olduğu gibi kalp krizi ve inme riski yaşla birlikte artar. Menopozdan sonra, kadınlar kalp hastalığı risk faktörlerine özel dikkat göstermelidirler. Çünkü östrojen seviyelerindeki azalma koroner kalp hastalığı geliştirme olasılığını artırır. Yüksek kan basıncı, yüksek kolesterol seviyeleri, sigara kullanımı, fiziksel aktivite eksikliği, aşırı kilolu olmak ve diyabet gibi diğer risk faktörlerine sahip olan postmenopozal kadınlarda her gün aspirin alınması sıklıkla önerilir.
İyi haber ise ne zaman başladığınız önemli olmaksızın sağlıklı bir yaşam tarzı sürdürmenin koroner kalp hastalığı riskinizi büyük oranda düşürdüğüdür.
Kadınlardaki kalp hastalığı belirtileri
Kalp rahatsızlığı yaşayan erkekler, genellikle kalbe giden kan basıncının azalmasından kaynaklanan ezici göğüs ağrısından şikayet ederler. Ancak kan akışında benzer bir azalma bulunan birçok kadın, göğüs ağrısı hissetmez. Bunun yerine sadece hareketlerin ardından nefes darlığı veya halsizlik yaşayabilir. Diğer tipik olmayan semptomlar içerisinde olağan dışı yorgunluk veya halsizlik, sersemlik (baş dönmesi), mide bulantısının yanı sıra boyun, çene, kollar ve sırtta ağrı hissedilir.
Herhangi bir zamanda birkaç dakika süreyle kalp krizi semptomlarından herhangi birini yaşarsanız aşağıdakileri daima hatırlayınız:
1) Acil yardım isteyin
2) Bütün aspirin çiğneyin ve yutun.
3) Derhal hastaneye gidin.
Hangi testler yapılmalı!
Hekiminiz koroner kalp hastası olduğunuzdan şüpheleniyorsa, sizi, bir veya birkaç tanı-tarama testine yönlendirir. Yaygın şekilde uygulanan testler içerisinde elektrokardiyografi (EKG), egzersiz stres testi, talyum stres testi, ekokardiyografi ve koroner anjiyografidir.
Egzersiz stres testi, erkeklere nazaran kadınlarda daha fazla yalancı pozitif sonuca neden olmaktadır. Özellikle postmenopozal kadınlarda, pozitif sonucun ilave testlerle teyit edilmesi zorunlu olabilir.
Kadınlarda kalp hastalığının tedavisi ve iyileşme
Kadınlar, koroner kalp hastalığının tedavisi ve kalp krizinin iyileşmesinde özel güçlüklerle karşılaşırlar. Kadınlarda, küçük arterler anjiyoplasti ve by-pass cerrahisini teknik açıdan daha zor ve riskli hale getirmektedir. ABD istatistiklerine göre, by-pass cerrahisi sırasında bir kadının ölme ihtimali, erkeğin taşıdığı riskin yaklaşık iki katıdır. Kadınlar by-pass cerrahisi veya anjiyoplasti esnasında ve kalp krizinde pıhtı parçalayan ilaçlar verildiğinde daha yüksek kanama komplikasyonu riski taşırlar.
Öte yandan yapılan araştırmalar, kalp krizi sonrasında kadınların erkeklerden daha fazla anksiyete ve depresyon yaşadıklarını göstermektedir. Bu önemlidir; çünkü yapılan birkaç çalışma depresif insanların kalp krizi sonrasında daha yüksek ölüm riskine sahip oldukları belirlenmiştir. Kalp krizi yaşayan, anjiyoplasti veya by-pass cerrahisi geçiren herhangi bir kadın, kardiyak rehabilitasyonu süresince mutlaka şunlara dikkat etmelidir;
- Sağlıklı diyet uygulamalı,
- Egzersiz yapmalı,
- Mutlaka sigarayı bırakmalı,
- Stresi azaltmalı,
- Psikolojik danışmanlık ve grup desteği almalı.
8.8.2010 2 - 1813
|