Tüm sevimlilikleriyle size bakmakta ve ilgi beklemektedirler. Bebekler önceleri, yürüyemese de , konuşamasa da bu gelişimler için yeteri kadar çaba sarfetmektedirler, normal şartlarda...Herşey sırasıyla, adım adım gerçekleşmektedir. Bir taraftan diğer tarafa dönme çabaları, emekleme, agulama ve gığıldamalar , tek heceler bunun göstergeleridir. Bebekler, 2 aylıkken annelerini tanırlar ve ona gülümserler. Heyecansal durumlarını pek çok kez gözlemişizdir.
Bebekleri mutlu etmek için çevresinde bulunan herkes seferberdir. Tüm sevimlilikleriyle size bakmakta ve ilgi beklemektedirler. Bebekler önceleri, yürüyemese de , konuşamasa da bu gelişimler için yeteri kadar çaba sarfetmektedirler, normal şartlarda...Herşey sırasıyla, adım adım gerçekleşmektedir. Bir taraftan diğer tarafa dönme çabaları, emekleme, agulama ve gığıldamalar , tek heceler bunun göstergeleridir. Bebekler, 2 aylıkken annelerini tanırlar ve ona gülümserler. Heyecansal durumlarını pek çok kez gözlemişizdir. Sevindikleri ve ilgilerini çeken birşeyler gördüklerinde ellerini yukarı kaldırarak , çığlığımsı sesler çıkararak ve gülerek tepki verirler.Bu nedenle eğlenmeye ve gülmeye açıktırlar.
6 ay-1.5 yaş arasındaki bebekler çevrelerinde olup bitenlere ilgi gösterirler. Aylar ilerledikçe ilgi, yakın mesafeden uzaklara doğru gelişim gösterir. 6aylık bir bebek elinde ses çıkaran çıngıraklarla,yakın mesafedeki, parlak ve ana renklerde cisimlere ilgi gösterirken ve onların hareketleri ve sesleri onu eğlendirirken; 1.5 yaşındaki bebek, ses çıkararak yürüyen, kendisinin yürütebildiği oyuncaklarla mutludur . 1 yaş çocuğu yürüyebilmesinden keyif alır ve bu durum onu mutlu ederken eğlendirir de..
İletişimin göz göze olduğu, karşılıklı etkileşim içinde olmak, bebekleri en çok eğlendiren etkinliklerdir. Elin yüze kapatılıp, sonra yüzün açılarak Ce eeee şeklinde sözcüklerle desteklenen etkinlik bebeği çok eğlendirir. Bebekler, önceleri vücutları ile oynarlar, ayaklarını ağzına almak, ellerini çevirerek bakmak onları eğlendirir.
Ellerini çevirerek hareketlerine bakarken ''TEL SARAR'' oyununu annesi ile oynamaktan çok hoşlanırlar. Anne tel sarar - bebeğin adı söylenir-tel sarar diyerek melodik şekilde bebeği ile iletişim kurar ve kulağına hoş gelecek sözler söyler.
Yine bir örtünün altına oyuncak saklayıp, örtüyü kaldırıp, ''aaaaaa burdaymış '' gibi sözcüklerle iletişimi desteklemekten de çok hoşlanırlar.
Mimikleri kullanarak, gülümsemeler, dil çıkarmalar, tatlı, hoş sesler çıkarmak bebekleri eğlendirir. ''Seni seni bebeğim, canım diyerek işaret parmakla bebeğin yanaklarına, burnuna , çenesine dokunmak , hafif gıdıklamak ve onunla hoş birşeyler yapıyor ifadesi vermek onu çok eğlendirir ve mutlu eder.
Yürümeye başlamış, hatta koşmaya başlamış bebeklerde ''el çırparak, yakaladım seni'' diyerek arkasından koşuyor gibi yapmak, onu çok heyecanlandırır ve keyiflendirir.
Banyoda su ile oynamak, suda yumuşak plastik ördek, kayık vb. yüzdürmek, kum ile oyunlar oynamak bebekleri neşelendirir. Oyuncak önemlidir, ancak bebekle kurulan iletişim , seslerle ve konuşma ile iletişim kurmak, göz göze iletişim herşeyin önüne geçer.
Kağıt yırtarak, kağıdın sesini duyurmak, bütün bir objenin yırtılarak farklı pozisyon alması onun dikkatini çeker. Anne kağıdı yavaşça yırtarak ''a aaaa bak ne olmuş '' diyerek sözlerle de desteklemelidir. Marul yaprakları, havuç, elma parçalarını eline vererek, sağlıklı beslenme alışkanlıkları kazandırma da desteklenmiş olur, bilgi edinme ve eğlenme de sağlanmış olur.
Aynada bebeğin kendisini görmesi, annenin bebeğini güldürmesi ve gülen aksine bakmakta onu mutlu edecektir.
Bazı anneler, çocuklarını eğlendirmek amaçlı televizyonu etkin şekilde kullanmak istemektedirler. Değişik bebek kanallarından yararlanmakla bebeklerini mutlu edeceklerini düşünürler.
Burada bebeğin pasif olduğunu görürüz, salt izleyicidir. İletişim yoktur, etkileşim yoktur. Bebeklerin sağlıklı gelişimi için etkileşim içinde olmak önemlidir ve uyaranlar önemlidir.
Televizyon belki uyaran olabilir, ancak tercih edilmemesi gereken bir uyarandır ve çok kolaycıdır.
Televizyonun kullanımında göz ve kulak etkin durumdadır. Diğer duyu organlarınında kullanımda olması çok önemlidir. Konuşma gelişimi geri kalma olasılığı yüksektir. Birebir etkileşim sözcüklerin göze bakılarak ifade edilmesi ve konuşmayı anlamlandırmak bu husustaönemlidir. Dokunma duyusu kullanılması, koku duyusunun hissedildiğinin farkettirilmesi, tat alma duyularını hissettirmek önemlidir. Bebek televizyon karşısında bırakılmamalı, tv, bakıcı olmamalıdır.
Bebek annesi ile mutfakta zaman geçirirse daha verimli zaman geçirilmiş olur. 2 yaşından sonra bebek, annesi ile ortak paylaşımda bulunması amaçlı günde 10- 15 dakika kadar televizyon izleyebilir. Bu konuda kesin şartlar koyulmasada en verimli zaman geçirmek için ne gerekiyorsa o yapılmalıdır.
Bebekler, piyasada yaş gurubuna uygun oyuncak ve kitaplarla eğlenerek öğrenebilirler. Ses çıkaran kitaplar, oyuncaklar ilgi çekerler. Burada önemli olan, bebekle etkileşerek bu eğitimin ve eğlencenin sunulmasıdır.Dikkat süresi kısa olduğu için hep farklı etkinlikler gerekecektir.
Bebekleri başka bebeklerle bir araya getirmek, gözlem yapma anlamında yararlanma sağlar. Bebekler, bu aylarda, yaşlarda birlikte oyun kuracak gelişim düzeyine sahip değildir. Oyunu her bebek, kendisi oynasa da birbirlerine bakıp, izlemekten keyif alırlar ve öğrenmeye yardımcı bir etkinliktir. Birbirlerinin farkındadırlar, kendisine uygun arkadaş olduğunu, büyüklerden farklı olduklarını hissederler.
Öznur Simav
Pedagog-aile ve iletişim danışmanı-çocuk gelişim uzmanı
15.5.2013 - 12630
|