|
Alpaslan Bebek ve kök hücre bekleyen hastalara destek çığ gibi artıyor Uşak Kızılay Kan Bağış Merkezi Müdürü Dr. Umut Bilgin Koçak: "10 dakikada ayırıp bir hayat kurtarabiliyorsunuz" UŞAK - Uşak'ta, immün yetmezliği nedeniyle ilik nakli olması gereken 9 aylık Alpaslan Cidan için büyük çabalar sonrası bulunan donör son anda ilik bağışı yapmaktan vazgeçmesi üzerine vatandaşlar Kızılay Kan Merkezlerine akın etti. Uzmanlar da ilik nakli için süreci anlatırken, 10 dakika zaman ayırarak bir kişinin hayatını kurtarabileceklerini söyledi. Uşak'ta yaşayan Rukiye ve Yemliha Cidan çiftinin 4'üncü çocuğu olan Alpaslan'a, anne karnındayken immün (bağışıklık sistemi) yetmezliği teşhisi konulmasının ardından başlayan süreçle birlikte, minik Aplaslan'ın tek yaşama şansı olan ilik nakli yolu çizilmişti. Düşük olasılıklar arasından uygun bağışçı donörün bulunması ve akabinde bağış yapmaktan vazgeçmesi ile geçen hafta ülke genelinde hatta ülke dışında bile Alpaslan bebek ve onun durumunda binlerce hasta için seferberlik sayılabilecek kampanyalar ve kan bağışlarında patlama yaşandı. Yapılan haber ve çağrılara rağmen uygun olan donörden halen geri dönüş olmazken, Uşak Kızılay Kan Bağış Merkezi Müdürü Dr. Umut Bilgin Koçak, geçen haftadan bugüne anlamlı sayıda kişilerin kan bağış merkezlerine müracaat ettiğini söyledi. Dr. Umut Bilgin Koçak İHA muhabirine yaptığı açıklamalarda kök hücre nakli için nasıl bağışta bulunması gerektiğini ve uygun olan donörlerden nasıl ilik nakli yapılacağı konusunda bilgi verdi. Koçak; "Kısa adı TÜRKÖK olan (Türkiye Kök Hücre Koordinasyon Merkezi) Sağlık Bakanlığı'nın yürüttüğü, kan toplama işleminin Kızılay'a verildiği ülkemizin önemli projelerinden birisidir. Geçen hafta haberlerden Uşaklı yavrumuz Alpaslan bebek için uyuşma olmasına rağmen bağışçının safinazar ettiği öğrendim. Üzülmekle birlikte sebebini bilemiyorum. Hasta ve bağışçının arasındaki iletişim Sağlık Bakanlığı izninde ve kontrolündedir. En az iki sene görüştürülemezler ve böyle bir bilgi akışı yoktur. Vazgeçme sebebini net olarak bilme şansımız söz konusu değildir. Ancak gönül isterdi ki böyle bir uyuşma neticesinde kendisine uzatılan yardım eli geri çevrilmesin. Bununla birlikte ilimizde Alpaslan bebek için kök hücre bağışında bulunmak isteyen yoğun bir kitle var. Gelen bağışçılarımıza şunu söylüyoruz; tabi ki Alpaslan bebek gibi binlerce bağış bekleyen insanlarımız var. Hepsinin elinden tutmak lazım, hepsine faydalı olmak lazım" Kök Hücre için nasıl bağış yapılıyor? Dr. Umut Bilgin Koçak, bunun çok basit ve çok kolay bir yöntem olduğunu belirterek şu şekilde açıkladı; "3 tüp kan alıyoruz. 1 tanesinde grup kan değerlerine bakılıyor. 2.'nde serolojik testler yapıyoruz. 3. tüpü de Sağlık Bakanlığına doku tiplemesi laboratuvarına gönderiyoruz. Yüksek teknoloji ile çalışılan bu doku tiplemesi laboratuvarından çıkan sonuçlar TÜRKÖK veri bankası bilgisine giriliyor. Mevcut kök hücre nakli bekleyen hastaların bilgileri ile karşılaştırılıyor. Burada uyuşma söz konusu ise diğer aşamaya geçiliyor. Bu arada bize bağışta bulunmaya bazı vatandaşlar 'ben sadece Alpaslan bebek için bağışta bulunmak istiyorum.' diyor. Böyle bir uygulama maalesef yok. Alpaslan bebek için gelen bir bağışçı belki de bu yavrumuz gibi kök hücre nakli bekleyen başka birine şifa olabilir. Aynı şekilde başka bir bağışçı Alpaslan bebeğin durumu bilmeden ona uygun donör olabilir." Kök hücre nakli zor bir süreç mi? Dr. Umut Bilgin Koçak uygun donörün çıkması halinde izlenen yolu da şu sözlerle anlattı; "Diyelim ki eşleşme oldu. Sağlık Bakanlığı ilgili Kızılay Kan Bağış Müdürlüğü'ne ulaşarak bilgileri bizde gizli olarak tutulan bağışçı ile görüşmemizi ister. Bağışçıdan 2 tüp daha kan örneği alıyoruz. Aradan geçen zamanda bağışçıda bir sağlık sorunu gelişmediğinden emin olmak için. Şartlar uygunsa artık her şey tamam siz kök hücrenizi verebilirsiniz diyoruz. Bağışçıya Türkiye'nin önemli merkezlerinde alternatifler birlikte tüm masrafları karşılanmak üzere seçenekler sunuyoruz. Burada bağışçının ve bir yakınının ulaşımı uçak, taksi her neyse, konaklaması beş yıldızlı otellerde olmak şartıyla imkanları devlet tarafından sağlanıyor. Hastamız ve donörümüz bir araya getirilince nakil işlemi başlatılıyor. Nakil olayı öylesine basit bir işlem ki 2 yöntemle uygulanabiliyor. Birinci yöntem bağışçı genel anestezi ile uyutulur kapalı yöntemle çok kısa sürede kemikten ilik alınır ve hastamıza nakil edilir. 2. yöntem ise ve en çok tercih edilen yöntemdir. Bağışçımız nakil merkezindeki ilde 3 gün misafir edilir. Sabah akşam can yakmayan şekilde aşıları yapılır. Yapılan bu aşı neticesinde kemik ilindeki kök hücre damarlara taşınır. 3. gün sonunda aynı kan verir gibi bağışçının damarından gerekli miktarda kan alınırken kök hücreler bir tüp olacak şekilde ayrıştırılır ve kan aynı yöntemle diğer damardan geri verilir. Alınan kök hücre nakil bekleyen hastanın iliğine verilir. Yüksek oranda da iyileşme sağlanır. Kuvvetle muhtemel hasta tam sağlığına kavuşur." Bir bağışçı kaç defa kök hücre verebilir? Uşak Kızılay Kan Bağış Merkezi Müdürü Dr. Umut Bilgin Koçak, kök hücre için bir insanın ömrü boyunca bir defa numune vermesi yeterli olacağını dile getirirken, 18 ile 50 yaş arasındaki kişilerin kök hücre bağışında bulunabileceğini söyledi. Koçak; "bağışçılar yaşadıkları sürede uyuşma sağlanan her vaka için birden fazla kök hücre bağışında bulunabilirler. Çünkü kök hücre kendi kendine çoğalabilir. Benim kök hücrem bitir mi gibi bir durum asla söz konusu değildir. Yaşam boyu milyonlarca kök hücremiz oluşmakta. Yapacağımız sadece 10 dakikamızı ayırmak. Çok basit yöntemlerle Alpaslan bebek gibi binlerce kök hücre nakli bekleyen hastaya umut olabilirsiniz. Ülkemizde bu durum her geçen sevindirici boyutta ilerlemekte" dedi.
8.6.2018 2 - 33527
|