Bilişsel Davranışçı Terapi Hakkında Neler Biliyorsunuz?

Bilişsel Davranışçı Terapi, düşüncelerimizin, duygularımız ve davranışlarımız üzerindeki önemini vurgulayan ve işlevsel olmayan duyguları ve düşünceleri belli bir amaç doğrultusunda sistematik bir şekilde değiştirmeyi amaçlayan psikoterapötik yaklaşımdır.

Bilişsel Davranışçı Terapi Hakkında Neler Biliyorsunuz?

Bilişsel Davranışçı Terapi (BDT)  içinde Rasyonel Duygu Odaklı Terapi, Rasyonel Davranış Odaklı Terapi, Bilişsel Terapi ve Diyalektik Davranış Terapisi gibi birçok alt terapi yöntemini barındıran genel bir terimdir. Fakat Bilişsel Davranışçı Terapilerin (BDT) temel özellikleri aynıdır. 


Bilişsel Davranışçı Terapi (BDT), duygusal tepkilerin düşünce boyutundaki (bilişsel) temelinden yola çıkar. Duygu ve davranışlarımızın, durumlar, olaylar ve kişiler gibi dışsal faktörler yerine düşüncelerimizden kaynaklandığını öngörür. Bu durumun yararı ise düşüncelerimizi değiştirebilmeyi öğrendiğimiz noktada daha doğru davranıp, daha iyi hissedebilmemizdir.


Bilişsel Davranışçı Terapi (BDT) kısa sürelidir ve en hızlı sonuç alınan tedavi yöntemleri arasındadır. Çeşitli problemleri çözmeye yönelik BDT gören danışanların ortalama görüşme sayısı sadece 16’dır. Diğer terapi yöntemleri bazen yıllarca sürebilir. BDT daha kısa süreli olmasını sağlayan öğretici, yol gösterici olması ve ödev verme yöntemini kullanmasıdır. Böylece danışan, terapi seansı dışında kendi kendine uygulama – öğrenme yöntemiyle başa çıkma stratejileri geliştirmektedir. Terapi görüşmelerinin başında danışana, BDT yönteminin süreli olduğunu ve hedeflenen sorunlar çözümlendiğinde formal terapinin sonlanacağı açıklanır. Terapi görüşmelerinin sonlanması kararı danışan ve terapist tarafından verilir. Bu yüzden, etkileşimli bir yöntem olan BDT ucu açık ve bitmeyen bir süreç değildir.


Etkili bir terapi süreci için güvenilir terapi gereklidir, fakat odak noktası ya da amaç bu değildir. Bazı terapi yöntemleri kişinin iyileşmesinin asıl sebebinin terapist ve danışan arasındaki olumlu ilişki olduğunu varsayar. Bilişsel Davranışçı terapistler iyi ve güvenilir bir ilişkinin önemli olduğuna inanırlar, fakat bunu yeterli bulmazlar. BDT terapistleri, danışanlarının  farklı bir biçimde düşünmeyi öğrendikleri ve bunu uyguladıkları için değiştiğine inanırlar. Bu nedenle, BDT terapisi uygulayanlar rasyonel kendi-kendine rehberlik becerileri kazandırmaya  odaklanırlar.


BDT  terapisti ile danışan arasında işbirliği içerisinde oluşturulan çabanın ürünüdür. BDT terapistleri danışanlarının hayattan ne istediğini (hedeflerini) öğrenmeye ve anlamaya çalışır ve sonrasında bu hedeflere ulaşma konusunda yardımcı olur. Terapistin görevi dinlemek, öğretmek,  desteklemek, cesaretlendirmekken, danışanın rolü ise endişe ve sorunlarını ifade etmek, öğrenmek ve öğrendiğini uygulmaya çalışmaktır.


BDT kişilere nasıl hissetmeleri gerektiğini söylemez. Fakat, terapi görmek isteyen birçok kişi uzun zamandır hissettiği gibi hissetmek istemez. BDT, duyguların yararlarını ve istenmeyen durmlarla karşılandığında sakin kalabilmeyi vurgular. Ayrıca, biz bozulsak da üzülsek de herzaman  istenmeyen durumlar olabileceğini vurgular. Eğer bir sorun ile ilgili üzgünsek, artık iki sorunumuz var demektir; Bir -  sorunumuz, iki - bununla ilgili üzgün olmamız. Çoğu  kişi mümnkün olan en az sayıda soruna sahip olmak ister. Böylece, kişisel bir sorunu sakince kabul ettiğimizde, sadece daha iyi hissetmekle kalmıyor; kendimizi, sorunu çözebilmek için zekamızı, bilgimizi, enerjimizi, kaynaklarımızı kulanabileceğimiz daha iyi bir duruma getiriyoruz.


BDT terapistleri danışanlarınının sorunlarını çok iyi anlamak ister. Bu yüzden çok sık soru sorar ve danışanlarını da kendi kendilerine soru sormaları konusunda teşvik eder.


BDT planlı ve yol göstericidir. BDT terapistlerinin her görüşme için bir aktivite listesi vardır.  Her görüşmede belirli yöntemler  ve kavramlar öğretilir. BDT danışanın amaçlarına ve hedeflerine yöneliktir. Danışanlara hedeflerinin ne olması gerektiği ya da ne ye katlanmaları gerektiği söylenmez. Nasıl düşünmeleri gerektiği ve istediklerinini nasıl elde bilecekleri konusunda yol gösterilir. Bu nedenle, BDT terapistleri kişilere ne yapmaları gerektiğini söylemez, nasıl yapmaları gerektiğini öğretir.


BDT eğitimsel yönteme dayanır.BDT bilimsel olarak desteklenen çoğu duygusal ve davranışsal tepkinin öğrenilmiş olduğu varsayımını kabul eder. Bu yüzden terapinin hedefi, danışanlara yanlış bildiklerini ve istenmeyen tepkilerin isteyerek unutmalarına, yeni  tepki verme yolları öğrenmelerine yardım etmektir.


Bu nedenle,  BDT sadece konuşmak ya da sohbet etmek değilidir. İnsanlar herkesle sadece konuşabilir. BDT’nin bu eğitimsel vurgusunun başka bir yararı ise uzun süreli oluşudur. İnsanlar kendilerinin ve hayatlarının  neden ve nasıl iyi gittiğini anladığında, iyi gitmeye devam etmesi için ne yapmaları gerektiğini de bilirler.


BDT teorisi ve biçimleri tümevarım yöntemine dayanır. Mantıklı bir biçimde düşünmenin temeli gerçeklere ve gerçek olay ve durumlara dayanmaktadır.  Çoğunlukla, aslında durum düşündüğümüz gibi olmadığı zamanlarda kendimizi kötü hissederiz. Eğer bilirsek, zamanımızı kendimizi kötü hissederek harcamayız. Bu nedenle, tüme varım yöntemi bizi düşüncelerimize test edilebilir ve sorgulanabilir hipotezler  ve tahminler olarak yaklaşmamızı önerir. Eğer tahminlerimizin hatalı (elimizde yeni bilgi olduğu için) olduğunu farkedersek, düşüncelerimizi durumun gerçekte nasıl olduğunu görerek değiştirebiliriz.


Ödevler BDT’nin  temel özelliğidir. Eğer çarpım tablosunu haftada sadece bir saat ayırarak çalışsaydınız bugün hala 5x5 ‘in neye eşit olduğunu düşünüyor olurdunuz.  Psikoterapi de böyledir.  Bu nedenle hızlı ve kalıcı değişim için çaba göstermek gerekir. Bu yüzden BDT terapisleri danışanlarnı ödevlerini yapma konusunda teşvik ederler.


Bilişsel Davranışçı Terapinin duygu durum bozuklukları (depresyon, bipolar bozukluk…), kaygı (panik bozukluk, takıntılar…) kişilik ve yeme bozukluklarının yanı sıra, madde kötüye kullanımı (uyuşturucu, alkol…) ve psikotik bozukluklar (şizofreni, şizoafektif…)  gibi çok çeşitli problemlerde etkili olduğu bilimsel olarak kanıtlanmıştır. Tedavi genellikle kısa süreli ve etkilidir. Bireysel ya da grup olarak uygulanabilen Bilişsel Davranışçı Terapi (BDT) kendi kendine yardım uygulamalarına uygundur. Terapiyi alan kişilere psiko-eğitim verilir. Belirtildiği gibi danışan rahatsızlığıyla ilgili bilgilenir ve kendi kendine başa çıkma stratejileri edinir.




Uzm. Klinik Psk. Tugce Peker Darcan

23.9.2010 - 2313



İlgili Diğer Yazılar
Duygusal manipülasyon nedir?
Duygusal manipülasyon nedir?
Çocuk Kaç Farklı Şekilde Amacı Dışında Kullanılır?
Çocuk Kaç Farklı Şekilde Amacı Dışında Kullanılır?
Toplum Olarak Depresyona mı Giriyoruz?
Toplum Olarak Depresyona mı Giriyoruz?
GERÇEKÇİ OLMAYAN KAYGI VE SINAV KAYGISI
GERÇEKÇİ OLMAYAN KAYGI VE SINAV KAYGISI
İyi Anne Baba Olmaya Çalışmayın
İyi Anne Baba Olmaya Çalışmayın
Konuyla İlgili Sorular
İlgili Forum Konuları

SAĞLIK HABERLERİ Tüm Haberler Sağlık Haberleri Rss

FOTO GALERİ Tüm Foto Galeriler
Diş Fırçanızı Karanlık Yerde Tutuyorsanız Dikkat! Tehlike Saçıyor
Diş Fırçanızı Karanlık Yerde Tutuyorsanız Dikkat! Tehlike Saçıyor
Yumurtayı Pişirmeden Önce Yıkamak Ne Kadar Doğru?
Yumurtayı Pişirmeden Önce Yıkamak Ne Kadar Doğru?
Kan Lekeli Yumurta Yenir mi?
Kan Lekeli Yumurta Yenir mi?
Lahana Yapraklarını Göğsünüze Sarın, Faydası İnanılmaz
Lahana Yapraklarını Göğsünüze Sarın, Faydası İnanılmaz

SAĞLIK VİDEOLARI Tüm Videolar
Sağlık Video Göziçi İğne Nedir? Neden Yapılır? İzmir Kaşkaloğlu Göz Hastanesi
Göziçi İğne Nedir? Neden Yapılır? İzmir Kaşkaloğlu Göz Hastanesi
Sağlık Video Yakını Görememe ve Tedavisi İzmir Kaşkaloğlu Göz Hastanesi
Yakını Görememe ve Tedavisi İzmir Kaşkaloğlu Göz Hastanesi
Sağlık Video Botoks Nedir Kaşkaloğlu Göz Hastanesi
Botoks Nedir Kaşkaloğlu Göz Hastanesi
Sağlık Video Katarakt Ameliyat Sonrası Gözlük İzmir Kaşkaloğlu Göz Hastanesi
Katarakt Ameliyat Sonrası Gözlük İzmir Kaşkaloğlu Göz Hastanesi

 

[Hata Bildir]