|
Özellikle büyük şehirlerde yaşayanlar neredeyse bir “antidepresan ilaç yutma” furyası yaşıyor. Doğru! Bu ilaçlar da baş ağrısı, soğuk algınlığı hapları gibi reçetesiz satılmaya, konu komşu tavsiyeleri, eş dost önerileri ile kullanılmaya başladı. Bu büyük ve tehlikeli yanlışa mutlaka dur demek lazım. Nedenine gelince…
Depresyon ilaçları öyle istenildiği zaman alınabilecek, kafanıza estikçe kullanılabileceğiniz ilaçlar değil. (Aslında hiçbir ilaç böyle kullanılmamalı, vitamin bile!) Bunlar çok ciddi yan etkileri olabilen ilaçlar. Mesela intihar girişimi ihtimalini arttırabiliyorlar.
Cinsel gücü azaltıp sperm kalitesini bozabildikleri, cinsel isteği olumsuz yönde etkilediği çok net bir şekilde kanıtlandı.
Dikkatli kullanılmadıklarında kilo almayı kolaylaştırdıkları da birçok çalışmada gösterildi. Konsantrasyonu azalttıkları, unutkanlık yapabildikleri, uyku sorunlarını tetikledikleri, karaciğer ve böbrek fonksiyonlarını bozabildikleri, kalp ritmini değiştirdikleri de biliniyor. Ayrıca pek çok ilaçla etkileşime girdikleri, bu etkileşimlerin sonucunda ciddi problemlere yol açabildikleri de kesin.
Kısacası, bu ilaçları doktor önerisi olmadan, mümkünse bir psikiyatri uzmanı ile görüşüp ilaç gereksinimi konusunda onayını almadan asla kullanmamalı. Her aklına gelen bu ilaçlara başlamamalı. Bu çok tehlikeli bir yanlış. Peki, ne oldu da bu ilaçlar bu kadar sık kullanılır hatta popüler hale geldiler? Bunun bir değil, bir çok yanıtı var.
Birinci neden yanlış bilgilenme, daha doğrusu bilgisizlik! Çoğumuz en ufak bir hüzünü uzamış üzüntü halini, ruhsal çöküntüyü hemen depresyon ile damgalayıveriyoruz. Oysa (psikiyatri uzmanlarının belirttiğine göre) ruhsal yönden bunalımlı geçen bazı dönemler çoğumuzun hayatında hep vardı, bundan sonra da olacaktır.
Bu dönemlerin sadece ama sadece bir kısmı gerçekten tedavi gerektiren bir “depresyon sorunu” ile ilgilidir.
Psikiyatri uzmanlarının altını önemle çizdikleri önemli bir nokta daha var: Depresyonların çoğunda ilaç tedavisi gerekmiyor.
Sadece psikoterapi ya da diğer “ilaçsız” yaklaşımlar sorunu çözmeye yetiyor. Ayrıca bir kısım depresyonlar var ki onlar da rastgele uygulanan ve hekim kontrolü dışında sürdürülen ilaç tedavileri hastalığın derinleşmesine, ağırlaşmasına, kronikleşmesine daha da önemlisi ilaçla tedaviye dirençli hale gelmesine yol açıyor.
Depresyonun sık görülen ruhsal bozukluklardan biri olduğu doğrudur. Ruh sağlığı uzmanlarına göre her dört kadın ve on erkekten biri hayatının bir döneminde bu sorunu bir şekilde yaşıyor! Hastalığın bilinçli bir şekilde, bir uzman gözetiminde tedavisi çok önemli.
Eğer zamanında ve doğru tedavi edilmezse hastalık tekrarlayıcı hatta kalıcı hale gelebiliyor. İşte bu nedenle depresyonun teşhisini de tedavisini de mümkün olduğu kadar ruh sağlığı uzmanlarına bırakmak, özellikle tedavi konusunda eş dost tavsiyelerinden uzak durmak gerekiyor.
Depresyon ilaçlarını reçetesiz kullanmamak, hatta eczacıların tavsiyeleri ile bile yutmamak lazım. Önemli bir nokta da şu: Bu ilaçlar “zaman zaman” yani birkaç gün için kullanılıp kesilecek ilaçlar değil. Belirli bir süre kullanılmaları şart.
Prof. Dr.Osman Müftüoğlu
10.2.2011 - 5074
|