|
Nöroloji Bölüm Başkanı Dr. Özcan Ertürk, baş ağrısı çeşitlerini anlattı: "İnsanların yüzde 80'inde zaman zaman ilaç almayı gerektiren baş ağrıları oluyor. Bu ağrıların sadece yüzde 10'u kişiyi işinden alıkoyacak derecede şiddetli. Baş ağrısı nedeniyle hekime başvuran hastaların yüzde 5-7'sinde bu soruna neden olan beyin tümörü, beyin damar hastalığı (beyin kanaması, beyin damarı tıkanıklığı), beyin veya yüz yapılarında iltihap saptanıyor. Ağrı çeşitlerini, hastaların tariflerine göre, birkaç kategoriye ayırıyoruz.
Migren: Erkeklerin yüzde 10'unda kadınların yüzde 15-20'sinde ortaya çıkıyor. Nöbetler halinde gelen, saatlerce hatta günlerce süren, hastayı işinden alıkoyan, bulantı ve bazen kusmaya neden olabilen, ışıkla ses hassasiyetine yol açabilen, başın bir yarısını tutan, zonklayıcı, şiddetli baş ağrısı çeşidi.
Gerilim baş ağrısı: Hasta tarafından ağırlık, yanma, sıkışma, basınç şeklinde tarif edilir. Bulantı ve kusma görülmez, hareketle artmaz, çoğunlukla hastanın aktivitelerini engellemez. 5-10 dakika kadar kısa olduğu gibi günlerce de sürebilir. Yıllarca baş ağrısı çekenlerin yüzde 60'ında görülüyor.
Küme baş ağrısı: Sıklıkla bir saat civarında süren, günde bir ya da birkaç kez gelen, göz, alın ve şakakta yerleşik, ani başlayıp, ani sona eren şiddetli baş ağrısıyla karakterize. Ağrıya gözde kanlanma, gözyaşı ve burun akması, burunda şişme, yüzde terleme, göz kapağı şişmesi eşlik eder. Ağrı günde birkaç kere veya gün aşırı gelir ve genellikle aynı saatlerde, çoğunlukla geceleri ortaya çıkar. Sonra kendiliğinden kaybolur.
Kronik günlük baş ağrısı: Yıllardan beri her gün gelen, sabahtan akşama kadar devam eden, zaman zaman hastayı yatıracak kadar şiddetlenen sürekli baş ağrısı. Hastaların çoğunda başlangıçta migren, bir kısmında da gerilim tipi baş ağrısı bulunur. Bunlar giderek sıklaşır ve her gün gelen baş ağrısına dönüşür. İlaçlar baş ağrısını geçirmediği halde hasta almaya devam eder ve bir çeşit ilaç bağımlılığı gelişir.
Ruhsal nedenli baş ağrıları: Fiziksel nedene bağlı olmayan, psikolojik etkenlerle ilgili olabilen, kişinin bireysel, toplumsal ve mesleki olarak işlevlerini önemli derecede bozan ağrı şikayeti. Değişik ruhsal nedenli ağrılar belirli bir anatomik yapıya uymaz, bedenin birbiriyle ilgisiz birden çok yerinde ortaya çıkabilir. Ağrının yeri, zaman içine değişiklik gösterir. Tedaviyle bir bölgedeki ağrı geçerse bir başka bölgede tekrar ortaya çıkar. İlaçların yararı olmaz. Ağrıyla ilgili bilgiler çok güç alınır; hastalar çoğu kez belirsiz, birbiriyle çelişkili ya da uyumsuz cevaplar verir. Ağrı ruhsal nedenlerle ortaya çıkmasına rağmen hastalar genellikle duygusal sorunları ve çatışmaları olduğunu kabul etmez, ruhsal durumlarıyla ağrı arasında bağlantı kuramaz, ağrılarının gerçekliğine yönelik abartılı durumlar sergiler. Tedavi, esas olarak ilaç ve psikoterapiden oluşuyor.
Yapısal bozukluklara bağlı olmayan baş ağrıları: Çoğu zaman fiziksel etkilerle ortaya çıkan, nadiren tedavi gerektiren baş ağrıları. Başın soğukta kalmasına, soğuk gıda yenmesine, öksürüğe, egzersize ya da cinsel aktiviteye bağlı olarak artaya çıkabilir. Bu ağrılar, hayatı tehdit etmemekle beraber yaşam kalitesini ciddi şekilde bozar ve işgücü kaybına neden olur. Baş ağrısını ortaya çıkaran nedenlerin hasta tarafından tanınıp kontrol edilmesi, yaşam şeklinin ve dış olaylara verilen tepki biçiminin değiştirilmesi ve ağrıların gelmesini önleyici (ağrı ilacı olmayan) ilaçların uygun şekilde kullanılmasıyla büyük oranda düzelme sağlanır.
Ağrı kesici kullanımı: Ağrı kesiciler, baş ağrısını gideriyor ancak ağrının nedenini ortadan kaldırmıyor. En iyi etkiyi ağrı ilk ortaya çıktığında alındıklarında gösteriyorlar. Ağrı kesiciler söz konusu olduğunda daha çok ilaç içmenin daha çok rahatlama sağlamayacağı bilinmeli; aksine bu durumlarda yan etki olasılığı artıyor. Ayrıca bu durum, ilacın gereğinden fazla kullanımına bağlı baş ağrılarına da neden olabiliyor.
8.7.2011 1 - 8806
|