|
Ailedeki çocukların doğum tarihlerine göre büyük çocuk, ortanca çocuk ve küçük çocuk olmak üzere doğum sırasını ifade etmektedir. Çocukların doğum zamanları, doğum esnasındaki mekan ve koşullar çocukların hayatında büyük önem taşımaktadır. Aileler de yeni doğan her bebek ebeveynlerinin farklı yönlerini keşfetmelerine yardımcı olur ve gelişmesine katkı sağlar. Tabi sadece bu değil, ailelerin o zaman ki maddi durumu, ilişkileri, dinamikleri önemli rol oynamaktadır. Aileler çocuklarının doğum sırasına ve yaşıyla ilgili olmak üzere çocuklara farklı şekilde ilgilerini gösterirler. Bu tutumlar çocuğun karakterinin oluşmasına neden olur. Doğum sırasının kişilik özellikleri üzerindeki etkilerini ilk Alfred Adler incelemiştir. Çocukları doğum zamanına göre ilk çocuk, ortanca çocuk, küçük çocuk ve tek çocuk şeklinde 4 farklı şekle ayırabiliriz. Alfred Adler'e göre incelediğimizde; ilk çocuk ebeveynlerinin deneyimsizliğini yaşarken hem de çok fazla ilgi ve sevgi görmektedir, bütün ailenin odak noktası olmaktadır. Ebeveynlerin deneyimsizliği çocuğun kendi başına bir şeyler öğrenmesi gerektiğinden dolayı sürekli olarak çabalaması gerekmektedir. Bu sayede ilk çocuk akademik başarısının arttığı gözlemlenmiştir. Aileye bir diğer çocuğun gelmesi büyük çocuk için travmaya neden olmaktadır. Büyük çocuk ebeveynlerinin ilgisini kardeşi ile paylaşmak zorunda kalır, sorumluluk almaya başlar ve büyüdüğünün farkına varmaktadır. Toplumumuzda büyük çocuklara 'sen artık abla/abi oldun, büyüksün' gibi söylenen sözler çocuklara rol yüklemektedir. Bu sayede en büyük çocukların erken büyüdüklerini ve ebeveyn yeteneklerinin daha gelişmiş olduğunu söylenebilir. İlk çocuğun kişilik özellikleri; sorumluluk sahibi olduklarını, lider ruhlu olduklarını ve tutucu olduklarını söyleyebiliriz. İkinci çocuk ve ortanca çocuklar, büyük kardeşini geçmek için hep bir yarış halinde olduğunu hisseder ve bu sayede her zaman hırslıdır. Kendinden büyük hedefler de belirlerler her zaman hedeflerinde başarılı olamasalar da bunun sayesinde mücadele etmesi artmış olur ve pes etmeden önüne çıkan engellerle rahatlıkla baş etmeyi öğrenirler. Ebeveynleri ve büyük kardeşleri tarafından her zaman korunurlar bu da kendisini daha güvenli hissetmesine neden olmaktadır. En küçük çocuk aile bireyleri tarafından sürekli ilgi gören ve şımartılan bireyidir. Sürekli ilgi görmeleri ben merkezci olmalarına sebep olmaktadır. Ebeveynler çoğunlukla kendisine daha toleranslı davranmaktadır. Küçük çocuklar çok fazla sorumluluk sahibi değillerdir ve daha çok talepkar olarak davranırlar. Ailenin en küçüğü oldukları için neşe kaynağı olarak da söyleyebiliriz. Kendilerine özgüvenlerini yerinde olduğu için sosyal yaşantılarına bakıldığında da aktif ve girişken biri olduğunu söyleyebiliriz. Başarı konusunda abi / ablası kadar başarılı değildir. Bu da kendisinde başarısızlık ve kıskançlık hissine kapılmasına neden olmaktadır. Bu durum için hep bir bahane sunmaktadır. Genellikle tek çocuklarda, en küçük çocuklarla ortak noktalara sahiptir. Ailenin bütün ilgisinin onda olması ve bununla birlikte şımarık olurlar çünkü ailenin ilgisinin paylaşacağı biri olmadığı için bütün hayatı boyunca bu konuyla ilgili sıkıntı yaşamaktadır. Her zaman beğenilmeye ve onaylanmaya ihtiyaç duyarlar. Tek oynamaya alıştıkları için yaratıcılıkları gelişmiştir. Sürekli tek oynadığı için kesinlikle paylaşma konusunda zorlanırlar. Bu durumlar önlenebilir mi? Ebeveynlerin kardeşler arasındaki dengeyi kurabilirlerse eğer aralarındaki ilişki olumlu şekilde olur ve kıskançlık seviyesi azalmış olmaktadır. Eğer bu denge sağlanamazsa çocuklar kendi aralarında daha rekabetçi, hırslı olurlar ve bunun yanında kıskançlık seviyesi artmaktadır bu da kardeşler arasındaki ilişkiyi olumsuz etkiler. Ebeveynlerin çocuklarına olan yaklaşımları onların kendilerine olan özgüvenlerini etkilemektedir. Çocukların ailelerinde yaşadıkları olaylar ileriki yaşamlarında etkilerini göstermektedir.Aileler çocuklarıyla iletişimlerinin doğru olmadığını düşündüğü zamanlarda uzmanlardan destek alabilirler.
16.07.2021 - 687
|