|
Gecenin bir vakti... Ev sessiz, ışıklar loş. Ama mutfaktan gelen buzdolabı sesi size göz kırpıyor. O çikolata parçası, dünden kalan pilav, belki de sadece bir kaşık fıstık ezmesi. "Sadece bir lokma" diye başlıyor... Sabah tartıdaki pişmanlıkla bitiyor. Tanıdık geldi mi? İşte bu yazı, o bir lokmanın neden göründüğünden çok daha büyük bir mesele olduğunu anlatmak için yazıldı. Çünkü mesele sadece "irade" değil. Mesele beynin, hormonların ve gece kimyasının sessiz çığlığı. Melatonin: Uyku Hormonu Değil, Açlık Kapatıcısı Melatonin deyince aklınıza sadece uyku gelmesin. Bu hormon, aynı zamanda gece yeme isteğini bastıran doğal bir frendir. Ancak ne zaman ki geç saate kadar ekran ışığına maruz kalırsınız, o zaman bu fren boşalır. Akıllı telefon ekranından yansıyan mavi ışık, beynin "gece oldu" sinyalini karıştırır. Oysa loş ışıkta oturup bir avuç vişne yeseniz, melatonininiz fışkıracak. Uyku saatiniz her gün 1 saat oynuyorsa, hormonlarınız da dans pistinden iner. Melatonin varsa, iştah kapanır. Yoksa gece açık büfe başlar. Kan Şekeri Dalgası: Açlık mı, Alarm mı? Gündüz atlanan öğünler, kahveyle geçiştirilen sabahlar, hızlı bir öğle yemeği... Sonra akşam, yemeğin üstüne saatler geçmiş, vücut kan şekeri sinyaliyle titremeye başlamış. Ve o sinyal beyne diyor ki: "Şu an şekere ihtiyacımız var. En hızlı ne varsa al." Ve siz o anda beyin sapınızın siparişiyle, mutfağın yolunu tutuyorsunuz. Çözüm mü? — Gündüz dengeli beslen. — Lifli sebzeler, sağlıklı yağlar ve protein tüket. — Gerekirse geceye yakın bir kan şekeri dengeleyici atıştırmalık ekle: haşlanmış yumurta, tarçınlı ceviz, yoğurt (eğer tolere ediyorsan). Serotonin: Mutluluğun Eksik Parçası Gece yeme ataklarının arkasında çoğu zaman bir eksik serotonin hikayesi vardır. Gün boyu stres, kaygı, yorgunluk... Beyin ödül istiyor ama mutluluk molekülü eksik. Beyin ne yapıyor? Şeker istiyor. Çünkü şeker serotonin üretimini kısa süreli artırıyor. Ama bu, bir çukur kazıp üstünü örtmek gibi. Gerçek çözüm? — Gündüz güneş ışığına çık. — Triptofan içeren yiyecekler tüket (yumurta, yulaf, badem). — Hareket et: yürüyüş bile yeter. — Akşamları minik ritüeller oluştur: papatya çayı, hafif müzik, nefes. Serotonin dolu bir beyin, geceleri yemek değil, rüya görmek ister. Sonuç: Gece Krizini Susturmanın Formülü Bu gece, mutfağın sesi gelirse önce kendine şu soruyu sor: "Acıkmadım. Sadece bir şeyler eksik." Eksik olan neyse, onu yerine koymak için gece buzdolabı değil; melatonin, serotonin ve dengeli kan şekeri senin en büyük müttefikin. Bu yazı, sadece bir diyet uyarısı değil. Bu yazı, gecenin sessizliğine atılan bir çığlık. Ve o çığlığa verilecek en güzel yanıt: Bir bardak bitki çayı ve zamanında bir uyku. Unutmayın: Sağlıklı bir gece, daha az yemekten değil, daha çok denge kurmaktan geçer.
07.07.2025 - 4590
|