|
Kimileri evlilik için aşkın yeterli olduğunu savunurken, kimileri aslında mutlu evliliklerin sırrının eş ile iyi iletişim içinde olmak olduğunu savunuyor. Aileniz size eş seçmede en önemli olan şeyin sizinle aynı değer yargılarına sahip biriyle evlenmek olduğunu söyleyebilir.
Arkadaşlarınız aşkın bütün sorunları gidereceğini söyleyebilir. Bugünlerde herkes evlilik düşünen çiftlere çeşitli tavsiyelerde bulunuyor. Bu tavsiyeler ne tam olarak doğru, ne de tam olarak yanlıştır.
Son 10 yıl içerisinde yapılan araştırmalar, evliliklerinin % 50 sinin ilk 5 yıl içerisinde bittiğini, ilk 1 senede biten evliliklerin ise giderek arttığını gösteriyor. O halde bir evliliğin başarılı olup olmayacağını belirleyen faktörler nelerdir? Hangi çiftler evlenmemelilerdir? Evliliğe hazır olduğunuzu nasıl anlarsınız? Ciddi bir ilişki içindeki çiftler evlilik, ayrılık ya da birlikteliklerini olduğu gibi tutma kararını nasıl almalıdırlar?
Tatmin Edici bir Evliliği Belirleyen Faktörler
Evlilik üzerine çalışmalar yapan uzmanlar, bir evliliğin gelecekte nasıl olacağını belirleyen pek çok faktör bulmuşlardır. Bu faktörler “evlilik üçgeni” olarak adlandırılan üçgen bir model çerçevesinde incelenebilir. Bu modeldeki 3 ana özellik şunlardır:
1) Bireysel Özellikleri: Bireylerin kişilik özellikleri, sağlıklı bir duygusal yaşama sahip olup olmadıkları, değerleri, inançları ve tavırları. Bu özelliklerden birkaçı: esneklik ve kendine saygı (olumlu faktörler), depresif ruh hali ve dürtüleriyle hareket etme (olumsuz faktörler), kişilerarası ilişkiler (kendine güven) ve evlilik hakkında gerçekçi inançların olması.
2) Çift Özellikleri:Çiftler arası iletişim ve çatışma çözme becerileri, çiftin ne kadar zamandır tanıştıkları ve birbirlerini ne kadar iyi tanıdıkları, ortak değerlere ve hedeflere sahip olma (olumlu faktörler) ve evlilik denemesi olarak çiftin beraber yaşaması (olumsuz faktör)
3) Bireylerin ve İlişkinin İçinde Bulunduğu Şartlar: Çiftlerin aile geçmişlerinin özellikleri (önceki evlilikleri, eğer varsa bu evlilikten olan çocukları, bireylerin kendi ebeveynlerinin evlilik kalitesi, ailelerindeki iletişim kalitesi, evlenme yaşı, ebeveynlerin ya da arkadaşların evliliğe onay verip vermemeleri).
Evlilik Öncesi Danışmanlık
Evlilik öncesi danışmanlık almak çeşitli alanlarda çiftlere yardımcı olabilir.
1) İletişim Becerilerini Geliştirmek: Etkin bir şekilde karşıdakini dinleyebilmek, onun anlatmak istediği şeyi anlayabilmek bazı kişiler için geliştirilmesi gereken bir özellik olabilir. İletişimi kuvvetli bir çift, ortaya çıkan sorunları tartışmak ve çözmek konusunda daha başarılıdır. Çiftler arasında “duygusal anlamda güvenme” yi sağlayan en önemli faktörlerden biri çiftin iyi bir iletişim içinde olmasıdır.
2) Çiftlerin Birbirinden Beklentilerinin Tartışılması: Evli çiftlerin rol dağılımı konusunda evlenmeden önce hiç konuşmamış olmaları sıkça rastlanan bir durumdur. İş, ev ekonomisinin idare edilmesi, ev işlerinin dağılımı, ebeveynlikle ilgili sorumlulukların paylaşılması, yani genel olarak evlilikte kimin ne yapacağı sorusu evlilik öncesi konuşulması gerek konulardır. Çiftlerin birbirinden beklentilerini açık ve dürüst bir şekilde dile getirmeleri evlilik boyunca bu konuda çıkabilecek sorunları önlemede önemli bir rol oynar.
3) Çatışma Çözme Becerilerinin Öğrenilmesi: Hiç kimse evliliğinde çatışma yaşayacağını düşünmez. Gerçekte ise bir çift evlilikleri boyunca çöpü kimin atacağı kadar basit anlaşmazlıklardan tutun da duygusal anlamda çiftleri yıpratan daha büyük sorunlara kadar birçok çatışma yaşarlar. Bu çatışmaları içinden çıkılmaz bir hal almadan çözebilmek, sorunlara yapıcı çözümler üretebilmek ve tartışma ile geçen zamanı önemli ölçüde azaltmak için çok etkili yollar vardır. Evlilik üzerine önemli çalışmaları bulunan John Gottman’ın araştırmaları, çatışma çözme becerileri geliştirmiş çiftlerin diğerlerine oranla daha az boşandıklarını göstermiştir.
4) İlişki Dengesinin Kurulması: İlişkide “sana” “bana” ve “bize” ne kadar ilgi ve dikkat gösteriliyor? Bu anlamda dengesini kaybetmiş bir ilişkide (mesela ilişkide her zaman eşlerden birinin istekleri ve beklentileri önemliyken diğerinin istekleri ve beklentileri karşılanmıyor ve sürekli göz ardı ediliyorsa) birçok sorunla karşılaşılması sürpriz değildir. Bu bağlamda çiftler birbirleri ve ilişkileri için faydalı olabilecek çözümlere gitmelidirler.
5) Bireylerin aile sorunlarının belirlenmesi: Nasıl davranmamız, sorunlarla nasıl başa çıkmamız, sevgimizi nasıl gösterdiğimiz gibi daha birçok davranışımız, aslında erken yaşta ailemizden, ebeveynlerimizden ve bizim için önemli olan başka kişilerden gördüklerimiz ve öğrendiklerimiz doğrultusunda şekillenir. Eğer bir kişi kendi ailesinde çokça çatışma ve sevgisizlik görmüşse, bunun kişinin evliliğine nasıl etki ettiğine bakmak önemlidir. Kendi ailelerinde yaşanan olumsuzlukları kendi evliliklerinde de tekrar eden bireyler, bu bağlantıyı anlayabilirlerse, tekrar eden öğrenilmiş davranışlarını daha kolay durdurabilmektedirler.
6) Kişisel, Ailevi ve Çift olarak hedefler geliştirmek: Birçok evli çift kendileriyle, aileleriyle ya da ilişkileriyle ilgili hedeflerini tartışmazlar. 5 yıl sonra hayatınızda nerde olmak istiyorsunuz? Çocuk yapmaya hazır mısınız? Kaç tane çocuk istiyorsunuz? Çocuk sahibi olmak için en uygun zaman ne zaman? Bunun gibi birçok soru çiftlerin üzerinde konuşması ve tartışması gereken konulardır.
Evlilik aslında üzerinde çalışılması, emek verilmesi gereken bir kurumdur. İlişkiler ve kişiler zaman içerisinde değişebilir, önemli olan çiftlerin bu değişikliklere nasıl uyum sağladıklarıdır.
Günümüzde boşanma oranı çok yükselmiştir. Amerika’da %50 olan boşanma oranı, Türkiye’de bu kadar yüksek olmamakla beraber son yıllarda oldukça artmıştır. Evliliği düşünen çiftler, evlilik öncesi birbirlerini tanımak için ne kadar çaba sarf ederlerse, evlilikte sorun yaşama ve boşanma ihtimalini o oranda düşürmüş olurlar.
Evlilik öncesi danışmanlık almak çiftlerin ilişkileriyle ilgili halihazırda yaşadıkları sorunların çözümünde ve sağlıklı bir evlilik kurmalarında büyük destek sağlamaktadır. Evlilik öncesi danışmanlık almış birçok çift seanslardan sonra iletişim becerilerini geliştirdiklerini ve ileride evlilikte çıkabilecek sorunlara karşı daha olumlu bir tavır benimsediklerini belirtmişlerdir.
Uzm. Psikolog Çiğdem Yumbul
Psikoloji İstanbul
16.12.2010 - 3692
|