|
Uzman Diyetisyen M.Turgay K�se
Etik Diyet Klini�i
0212 240 31 64
Pek �ok ki�i 2 ya da 3 g�n tuvalete ��kamad���nda endi�elenmeye ba�lar. Bu durum biraz daha uzad���nda ise endi�enin yerini panik hali al�r. Ancak �o�u kez endi�elenecek bir �ey yoktur ve ciddi bir durum s�z konusu de�ildir.
Bu konuda do�ru bilinen yanl��lardan biri; her g�n d��k�laman�n ger�ekle�mesi gerekti�idir. Halbuki baz� insanlar g�nde 3 kez, baz�lar� ise haftada 3 kez tuvalete ��karlar. Her iki durumda da endi�e etmeyi gerektiren bir sebep yoktur.
�nerilen, elbette sabah erkenden toksinleri v�cuttan uzakla�t�rarak g�ne ba�lan�lmas�d�r. �te yandan, san�lan�n aksine d��k�lama ile at�lamayan at�klar v�cutta emilerek sa�l��a zarar vermemekte, insan �mr�n� k�saltmamaktad�r. Bu t�r yanl�� inan��lar �zellikle eski d��k�lama al��kanl�klar� de�i�en ya�l�larda gereksiz yere laksatif ila�lar�n kullan�m�na yol a�maktad�r. Bu durum da ba��rsak floras�na gereksiz yere zarar vermektedir.
Kab�zl�k; y�ksek oranlarda rafine �eker t�ketimi, lifli (posal�) besinleri az yemek, d��k�lamay� s�rekli ertelemek, ba��rsaklardaki iltihab� bir durum, t�m�r, kanser gibi nedenler, uzun mesafeli seyahatler, kullan�lan baz� ila�lar, gebelik, hemoroitler, Parkinson, �eker hastal��� veya tiroit bezinin az �al��mas� gibi durumlarda ortaya ��kmaktad�r.
E�er ki kab�zl�k bulgular� uzun s�r�yorsa veya ki�iyi d��k�n b�rak�yorsa bir hekime ba�vurulmal�d�r. �te yandan hekim tavsiye etmedik�e posa haplar� ve tozlar� ile laksatif almaktan ka��n�lmal�d�r.
��nk� bu durumda besinler sindirim sisteminden vitamin ve minerallerin emilebilece�inden daha h�zl� ge�er. Hatta baz�lar� v�cuttan s�v� ve potasyum kayb�na neden olur. Sabahlar� a� kar�na i�ilecek a��k bir bardak �ay veya �l�k limonlu su yumu�at�c� gibi hareket eden do�al bir laksatiftir.
Kab�zl�k durumunda dikkat edilmesi gereken di�er ilkeler �u �ekilde s�ralanabilir;
S�k s�k, azar azar beslenilmelidir (5-6 ���n gibi).
Lokmalar iyice �i�nenmeli, yemekler acele edilmeden yenilmelidir.
Bol su ve sulu besinler t�ketilmelidir (3 lt/g�n).
Taneleriyle birlikte kay�s�, erik, �z�m kompostosu i�ilmelidir. (Zay�flama tedavisinde bu kompostolar�n yapay tatland�r�c� ile haz�rlanmas� gerekmektedir).
Kab�zl�k yak�nmalar�nda, sabah kahvalt� etmeden erik veya kay�s�dan yap�lm�� bir ka��k marmelat veya kuru meyve yenilerek �zerine �l�k su ya da �hlamur i�ilmesi ve fiziksel aktivite (k�lt�r-fizik hareketleri) yap�lmas� ba��rsak hareketlerini art�r�r. Ya da bir bardak �l�k suya limon veya bir tatl� ka���� zeytinya�� ilave edip i�ilebilir.
Kefir, probiyotik yo�urt ve meyve sular�n�n tercih edilmesi daha sa�l�kl� olacakt�r.
Fast-food beslenme tarz�ndan m�mk�n oldu�unca uzak durulmal�d�r.
A��r� �eker ve �eker i�eren besinlerden m�mk�n oldu�unca ka��n�lmal�d�r.
Fazla miktarda kahve ve �zellikle koyu �ay i�ilmemelidir.
Form �aylar�n�n ba��rsak tembelli�i yapmas� nedeniyle kesinlikle kullan�lmamalar� gerekmektedir.
Her g�n, �zellikle sabah kahvalt�s�ndan sonra d��k�lama olsa da olmasa da belirli bir s�re tuvalette kal�nmal�d�r.
Bu s�rada dikkatin da��t�lmas� i�in gazete veya dergi okunmas� �nerilir. Alaturka tuvaletlerin kullan�lmas� d��k�lamay� kolayla�t�rabilir.
G�nl�k fiziksel aktivite mutlaka art�r�lmal�d�r. Her g�n 45 - 60 dakika kadar egzersiz yap�lmas� gerekmektedir.
Posa (lif) al�m� art�r�lmal�d�r. Posal� besinler:
Kurubaklagiller (kuru fasulye, nohut, mercimek, kuru barbunya, soya fasulyesi)
Kepekli tah�llar (esmer ekmek, bulgur, kepekli pirin� / makarna / eri�te / un)
Sebze ve meyveler (kabuklar� ile yenilebilen sebze ve meyveleri soyulmadan)
Bu ilkelere ba�l� kal�nmas�na ra�men 2 hafta sonunda d�zelme sa�lanamazsa, takviye olarak kullan�labilecek destek �r�nler doktor ve/veya diyetisyene dan���lmal�.
13.3.2011 - 5882
|