Uzman Diyetisyen M.Turgay K�se
Etik Diyet Klini�i
0212 240 31 64
Sebze ve meyve t�ketimi ile kalp damar hastal�klar�, baz� kanser t�rleri, inme, diyabet, Alzheimer hastal���, katarakt ve ya�la ilintili fonksiyonel kay�p riskinin azalmas� aras�nda kuvvetli bir ili�ki vard�r. Bu etkilerin sebze ve meyvelerin i�erdi�i diyet posas�, folat, potasyum ve Beta - karoten, C vitamini, E vitamini gibi antioksidan etkinlik g�steren biyoaktif fitokimyasal bile�enlerden kaynakland��� vurgulanmaktad�r.
D���k sebze ve meyve t�ketimi; kardiyovask�ler hastal�klar (%85), iskemik kalp hastal�klar� (%31), gastrointestinal kanser (%19), kanser (%15) ve inme (%11) gibi sa�l�k sorunlar�na yol a�maktad�r. Bu nedenle D�nya Sa�l�k �rg�t� g�n i�erisinde bol bol sebze ve meyve t�ketilmesini �nermektedir. Akdeniz tipi beslenmenin hakim oldu�u �lkemizin bat� kesimlerinde sorun yaratmayan bu durum, do�uya gidildi�inde s�k�nt�l� bir tablo ile kar��la��lmas�n� sa�lamaktad�r.
Sebzeler taze olarak yenildi�i gibi, konserve ve tur�u yap�larak, kurutularak ve dondurularak taze olarak bulunamayan mevsimlerde kullan�lmaktad�r. Meyveler de taze, kurutularak, konserve ve re�el yap�larak yenmektedir.
Yaln�z, sebze ve meyveler kurutulduktan sonra beklerken de C vitamini azalmaktad�r. Dolay�s�yla kurutulmu� besinlerden C vitamini gereksinimi kar��lanamaz. Sebze ve meyveler kurutulurken, k�k�rt buhar�na tutulursa, g�lgede kurutulursa veya kurutulmadan �nce sebzeler su buhar�nda �s�t�l�rsa vitamin kayb� azal�r.
Kurutmakla A vitaminindeki kay�p da daha azd�r. Kurutulan sebze ve meyveler karanl�k ve serin yerde saklan�rsa vitaminlerindeki kay�p daha da az olur.
En az kay�p dondurma y�ntemi ile saklananlarda olur. Konserve sebze ve meyveler usul�ne g�re yap�l�r ve suyu ile birlikte kullan�l�rsa, vitamin kayb� daha az olur. �te yandan konserve besinler de beklerken vitamin de�erinden kaybederler.
Serin yerde saklamak kay�p oran�n� azalt�r. Bazen konserve meyvelere �eker eklenmektedir. Kuru meyvelerin porsiyon miktarlar� taze olanlardan daha azd�r, ��nk� su i�erikleri az oldu�u i�in enerji (dolay�s�yla besin ��esi) i�erikleri konsantre haldedir.
D���k kalorili diyet uygulayarak zay�flamak isteyenlerin bu hususa dikkat ederek kuru meyveleri az miktarlarda t�ketmeleri gerekmektedir.
Sebze ve meyve sat�n al�n�rken mevsiminde en bol olanlar tercih edilmelidir. Kurutulmu� halde sunulan alternatiflerinin de olduk�a sa�l�kl� oldu�u, C vitamini d���ndaki besin ��esi i�eri�inin daha fazla oldu�u unutulmamal�, besin �e�itlili�i a��s�ndan belirli aral�klarla a��r�ya ka�madan t�ketiminin yararl� olaca�� bilinmelidir.
13.3.2011 - 5908
|