NEDEN B�TK� �AYLARI T�KETMEL�S�N�Z ? Bitkilerin sa�l��� koruyucu pek �ok madde ta��d���n�n anla��lmas�, bu maddeleri tabiattan do�rudan almak isteyenleri bitkisel �ay i�meye y�nlendirmi�tir. Bilhassa antioksidanlar� �ay i�erek almak yayg�nla�m��t�r. Bu y�zden son y�llarda �lkemizde de ye�il �ay t�ketimi olduk�a artm��t�r. YE��L �AY NED�R ?S�YAH �AYDAN NE FARKI VARDIR ? Ye�il �ay, �ay bitkisinin fermentasyona tabi tutulmam�� yapraklar�d�r. Yapraklar toplan�r ve kurutulur. Kimyasal yap�s� siyah �aya benzer. Yaln�z antioksidan etki g�steren maddeler yani polifenoller daha fazlad�r. Dolay�s�yla bu ama�la daha �ok kullan�lmaktad�r. G�nde 3-4 kupaye�il �ay i�ilmesi uygun miktarlarda antioksidan madde al�nmas� i�in yeterlidir. Di�er taraftan, rahat uyumak isteyenler, tek bitkiliveya de�i�ik bitkilerin kar���m� olan bitkisel �aylar� tercih etmektedir . Melisa ve �hlamur bu a��dan tercih edilen bitkilerdir. Siyah �aya se�enek olarak da bitkisel �ay i�imi �ok yayg�nd�r. KAL�TEL� �AY NE DEMEKT�R? �ay �retiminde kullan�lan bitkiler tar�m yoluyla veya tabiattan elde edilir. Kalitelidir diyebilmemiz i�in k�saca �u hususlar� s�yleyebiliriz: Uygun toplama, iyi tar�m uygulamalar�; hasat, par�alama ve depolama i�in uygun ve standart �artlarsa�lanmal�d�r. Toprak, toz, kir ile b�cek ve di�er hayvan kirliliklerinita��mamal�d�r. A��r metal, pestisit, herbisit, mikrobik bula�mamiktarlar� g�da kodeksleri taraf�ndan kabul edilebilir miktarlar� a�mamal�d�r. Gerekiyorsa bitki k�s�mlar�nda, mikrofunguslar�n �remesi sonucumeydana gelen, aflatoksin, okratoksin gibi maddelerin, pirozolidin alkaloitlerive radyoaktif bula�ma tayinleri yap�lm�� olmal�d�r. Yukar�da belirtti�imanalizler, �ay haz�rlamada kullan�lan bitki k�sm�n�n yap�s�ndaki maddelerin miktarlar�n�n uygun olmas�ndan daha �nemlidir. Bu de�erler uygun de�ilse, t�ketici �ay i�erken devaml� zararl� maddeleri de alm�� olacakt�r. A�IKTA SATILAN �AY HAZIRLAMADA KULLANILAN B�TK�LER SA�LIKLI MI ? Aktar vb. d�kk�nlarda, a��kta sat�lan bitkilerin sa�l��a zararl� maddeler ta��yabilece�i hususunu unutmamak gerekir. Bu �r�nlerin kullan�lmas�n� do�ru bulmuyoruz. ��nk� aktar vb. d�kk�nlardan sat�n al�nacak �r�nlerin kalitesi, son kullan�m tarihi, elde edili�, nakil ve bekleme s�ras�nda hangi zararl� maddelerin bula�t���, �zerinde hangi b�cek, kemirici ve hayvanlar�n gezdi�i (!) bilinmemektedir. PO�ET KA�IDI ZARARLI MI ? Po�et yap�m�nda kullan�lan ka��t, abaka (Musa textilis) denen bitkinin yapraklar�ndan elde edilen liflerden �retilmektedir. Beyazlatma i�leminde ozon kullan�ld��� i�in zararl� olabilecek herhangi bir madde ta��maz. Ayr�ca demleme s�ras�nda suya herhangi bir lif veya madde vermez. Bu husus da analizlerle g�sterilmi�tir. K�sacas� zararl� de�ildir. Po�et �aylarda dikkat edilmesi gereken en �nemli husus po�etin i�inde bulunan bitkilerin kalitesi ve �retildi�i tesislerdir. E�erpo�et �aylar, kalitesi d���k, gerekli analizler yap�lmam�� bitkiler kullan�larak veya hijyenik �artlara sahip olmayan tesislerde �retilmi� ise, yarar yerine zarar verecektir. Maalesef piyasada"merdiven alt�"diye isimlendirilen tesislerde de �retimler yap�lmaktad�r.Bunun ��z�m� de bilinen firmalar�n po�et �aylar�n� kullanmakt�r. Farkl� bir lezzet i�in i�ilen �hlamur, ada�ay�, ku�burnu ve ye�il �ay�n kaliteli olanlar�n� t�ketmek �art�yla sa�l��a yararlar� da oldu�unu unutmamak gerekir.
8.9.2020 1 - 47787
|