|
Stresli, Üzgün Ya da Sıkıntılı Olduğunuzda Yiyorsanız
Duygusal olarak en zayıf olunan anlarda çoğu insan bilinçli ya da bilinçsiz bir biçimde rahatlamak için yiyeceklere yönelir. Ama duygusal yeme, yani stres, öfke, kaygı, sıkıntı, üzüntü ve yalnızlık gibi olumsuz duyguları gidermek ya da bastırmak için yemek yemek, kilo verme çabanızı sabote edecektir.
Majör yaşam olayları örneğin; sağlık problemleri, yoğun ve stresli bir iş günü, işsiz kalma, boşanma, kötü hava ve ya yaşam rutinindeki değişiklikler gibi günlük problemler fazla yemeye yol açan duyguları tetikleyebilir.
Neden Olumsuz Duygular Fazla Yemeye Yol Açar?
Bazı yiyeceklerin bağımlılık yapma özelliği vardır. Örneğin, çikolata gibi lezzetli yiyecekler yediğimizde bedenimiz mutluluk hormonları salgılar. Bu “ödül” gibi algılanarak belirli duygularla belirli yiyeceklerin eşleşmesine neden olur. Böylelikle benzeri duygular yaşandığında ödül olarak kodlanan iyi hissettiren yiyeceklere yönelim gerçekleşir.
Yiyecekler aynı zamanda dikkatin dağılmasına yardım eder. Eğer gelecekteki bir olayı düşünüp endişeleniyorsanız ya da daha önce olmuş bir durumu tekrar sıkıntıyla hatırlıyorsanız sizi rahatlatan yiyecekleri yiyerek dikkatinizi bu konulardan uzaklaştırabilirsiniz. Fakat bu sadece geçici bir çözümdür. Maalesef yiyeceklerle işiniz bittiğinde endişeleriniz fazla yemenin verdiği suçluluk duygusunun eklenmesiyle katlanarak geri dönecektir.
Yeme Alışkanlıklarınızın Kontrolünü Nasıl Tekrar Kazanabilirsiniz?
Duygusal yeme probleminizi durdurmak için aşağıdaki önerileri deneyebilirsiniz:
1. Gerçek Açlık Duygusunu Tanımayı Öğrenin:
Açlığınız fiziksel mi yoksa duygusal mı? Sadece kısa bir süre önce yediyseniz ve midenizde bir guruldama yoksa muhtemelen gerçekten aç değilsinizdir. Kazınma duygusunun geçmesi için kendinize bir kaç dakika verin. Farkı nasıl ayırt edebiliriz?
- Duygusal açlık aniden gelir, fiziksel açlık aşamalı olarak gelişir.
- Duygusal açlığı gidermek için yapılan yemek eylemiyle kurabiye, pizza, çikolata, çerez, börek gibi belirli yiyeceklere yönelirsiniz. Halbuki geçekten aç olduğunuz için yediğinizde ise seçenekler daha fazla ve daha sağlıklıdır.
- Duygusal açlık hemen tatmin edilmesi gereken bir şeydir fakat fiziksel açlık bekleyebilir.
- Mideniz dolu olduğu halde duygusal bir ihtiyacınızı karşılamak için yiyorsanız büyük ihtimalle yemeye devam edersiniz. Ama aç olduğunuz için yiyorsanız doyduğunuzda duracaksınızdır.
- Duygusal yeme arkasında suçluluk duygularını bırakır, fakat fiziksel açlık bunu size yapmayacaktır.
Tüm bunlarla baş edebilmek için aşağıdaki stratejiler size yardımcı olacaktır.
2. Sizi Nelerin Tetiklediğini Bilin:
Önümüzdeki birkaç gün, ne yediğinizi, ne kadar yediğinizi, yerken ne hissettiğinizi ve ne kadar aç olduğunuzu yazın. Zamanla, olumsuz yeme alışkanlıklarınızı ortaya çıkaran durumları görebilir ve bunları tetikleyen şeylerden uzaklaşabilirsiniz.
3. Rahatlamak İçin Başka Bir Alternatif Bulmaya Çalışın:
Bir çikolata paketini açmak yerine, yürüyüş yapın, müzik dinleyin, bir arkadaşınızı arayın. Çevrenize bu durumu anlatın ve bu konuda yardım isteyin. Rahatlamak için mutlaka önceden düşündüğünüz alternatifleriniz olsun.
4. Abur Cuburları Etrafınızda Bulundurmayın:
Duygusal yeme atağı geldiğinde abur cuburlar veya yüksek kalorili yiyecekler etrafınızdaysa kendinizi kontrol etmeniz kolay olmayabilir. Bu nedenle bu tür yiyecekleri evde bulundurmamak veya mevcut durdukları dolapların yerlerini değiştirmek farkındalığınızın artmasına yardımcı olacaktır. Ayrıca kendinizi aç ve üzgün, sıkıntılı hissettiğinizde alış verişe çıkmayın.
5. Sağlıklı Yiyecekler Atıştırın:
Eğer öğünler arasında bir şeyler yemeye ihtiyaç duyuyorsanız taze meyve veya domates, salatalık, yağsız mısır gibi yiyecekler tercih edin.
6. Dengeli Bir Beslenme Programı Oluşturun:
Vücudunuzun ihtiyacı kadar gerekli besinleri almıyorsanız duygusal yemeye eğiliminiz artacaktır. Örneğin vücudunuzun ihtiyacı olan şekeri meyveden almadığınızda çikolata, şeker gibi yiyeceklere yönelebilirsiniz. Düzenli aralıklarla yediğinizde ise bu sorun ciddi oranda azalacaktır.
7. Düzenli Egzersiz Yapın ve Dinlenmeyi Unutmayın:
Bedeniniz dinlenmiş ve zinde olursa bu durum ruh halinizi de olumlu etkiler. Böylelikle stresle başa çıkabilmeniz kolaylaşır.
Her şeye rağmen duygusal yeme problemi yaşayıp fazla yediyseniz kendinizi affedin ve ertesi gün taze bir başlangıç yapın. Deneyimlerinizden bir şeyler öğrenmeye çalışın ve gelecekte karşılaşabileceğiniz durumlar için bir plan yapın. Yeme alışkanlıklarınızda yapmayı başardığınız pozitif değişimlere odaklanmayı unutmayın.
Uzman Klinik Psikolog
Banu Akman Şahin
13.12.2010 - 3537
|