K�retaj�n kelime anlam� kaz�makt�r. Ama burada ad� ge�en K�rtaj halk aras�nda, k���k hamileliklerde rahim i�erisindeki ceninin t�bbi m�dahele ile al�nmas� kastedilmektedir. K�rtaj ayr�ca te�his ama�l� da yap�labilir. Yani rahim i� duvar�ndan kaz�narak �rnek al�n�p incelenmeside k�rtaj olarak adland�r�l�r.
K�rtaj veya gebelik sonland�r�lmas� rahim i�indeki bir gebeli�in �zel y�ntemlerle sona erdirilmesidir. �stenmeyen gebeliklerin sonland�r�lmas� �lkemizde re�it kad�nlara tan�nan yasal ve �a�da� bir hakt�r.
K�rtaj (orjinal s�yleni�i ile k�retaj) i�lemi yaln�zca Kad�n Hastal�klar� ve Do�um Uzman�nca ve bu konuda sertifikas� olan hekimlerce sa�l�k kurulu�lar�nda veya muayenehanelerde uygulan�r. Ve elbette yap�lan i�lem hekimle hasta aras�ndad�r.
T�rkiye Cumhuriyeti yasalar�na g�re istenmeyen gebelikler kad�n�n arzusuyla 10. gebelik haftas�na kadar sonland�r�labilir. Ki�i evli ise e�inin de onay� gerekirken, evli de�il ise ve 18 ya��n� doldurmu� ise kendi iste�i ve r�zas� yeterlidir. Ya�� 18’den k���k bayanlarda ise veli’nin onay� gereklidir.
Gebeli�in anne veya bebek i�in t�bben sak�ncal� olmas� durumunda ise (bebe�in sakatl��� ya da annenin gebeli�i kald�ramayacak kadar hasta olmas� durumlar�nda) 10 haftadan daha b�y�k gebelikler de sonland�r�labilir. B�yle bir durumda birden fazla uzman doktorun kurul karar� vermesi gereklidir.
K�rtaj�n T�m Riskleri Gebelik Haftas� B�y�d�k�e Artar.
Zaten yasal s�n�r da bu nedenlerle tespit edilmi�tir. 10 haftadan daha b�y�k gebeliklerin sonland�r�lmas� t�bbi olarak da daha problemlidir.
Bu y�zden k�rtaja karar verildi�inde yasal s�n�r olan 10. haftan�n ge�irilmemesi gerekir. Adet gecikmesi olmasa bile gebelik ��phesinde mutlaka bir jinekolo�a m�racaat edilmelidir.
S�k�a sorulan sorulardan birisi gebeli�in baz� ila�lar kullan�larak sonland�r�l�p, sonland�r�lamayaca��d�r. Yurt d���nda baz� �lkelerde kullan�lan d���k ilac� (RU-486) T�rkiyede kullan�lmamaktad�r. Ayr�ca adet gecikmesinde bazen hekimlerin uygulad�klar� ve halk aras�nda adet s�kt�r�c� olarak tan�nan hap ve i�neler ise gebelik sonland�r�lmas�nda i�e yaramazlar.
D�nyan�n pek �ok �lkesinde ve de bizde gebelik sonland�r�lmas� halen vakum tekni�i ile yani enjekt�r i�ersine negatif bas�n�la �ekme �eklinde uygulanmaktad�r.
K�rtaj asl�nda kelime anlam� olarak "kaz�mak" anlam�na geldi�inden dolay� rahim i�ersinden doku almak amac�yla de�i�ik ama�larla da uygulanabilir. Yani asl�nda sadece gebelik sonland�rmak i�in yap�lmaz.
�zellikle kad�nlarda g�r�len kanama bozukluklar�nda ve menopoz sonras� kanamalarda te�his ama�l� k�retaj yap�labilir. Ayr�ca infertilite (k�s�rl�k) ara�t�rmalar�nda yumurtlama olup olmad���n� anlamak vb. ama�l� k�rtaj da uygulanabilir.
K�rtaj�n T�rleri Nelerdir? 
1. Gebelik Bo�alt�m�
�reme �a��ndaki kad�nlarda en s�k uygulanan k�rtaj �eklidir. �stenmeyen gebeliklerin sonland�r�lmas� amac� ile yap�l�r.
2. Probe K�retaj (K�rtaj)
Kanama bozukluklar�nda ve �zellikle menopoz sonras� kanamalarda te�his ama�l� yap�lan i�lemdir. �zel aletler (k�ret) ile rahim i�i, k�rete edilir (kaz�n�r). �iddetli ve uzun s�reli kanamalarda hem altta yatan sebebi tespit edebilmek, hem de a��r� kanamay� durdurmak amac�yla uygulanabilir.
Bu i�lem sayesinde endometrial hiperplazi, rahim kanseri, rahimde ya�a ba�l� zay�flama (atrofi) te�hisi konabilir.
3. Fraksiyone K�retaj (K�rtaj)
Uygulan�� amac� probe k�retaj ile hemen hemen ayn�d�r. Ancak burada rahimin i�ini d��eyen zar tabakas�ndan ve rahim a�z�n�n i�ini d��eyen kanaldan ayr� ayr� �rnekler al�n�r ve patolojik incelemeye g�nderilir. �zellikle rahim kanseri ve rahim a�z� kanserinin ayr�m�nda �nemli bir te�his arac�d�r.
4. Revizyone K�retaj (K�rtaj)
Kendili�inden olan bir d���kten sonra i�eride kalan plasenta veya fetusa ait par�alar� temizlemek i�in yap�lan k�retaja verilen isimdir. D�����n tam oldu�u yani i�eride par�a kalmad��� d���n�lse bile revizyone k�retaj yap�labilir.
Ayr�ca do�umdan sonra i�eride plasenta (�ocu�un e�i) par�alar� kald���ndan ��pheleniliyorsa, �zel k�retler ile kalan par�alar al�n�r. Bu i�lem de revizyone k�retaj olarak de�erlendirilir.
5. Endometrial Dating (g�nleme)
�nfertilite (k�s�rl�k) te�hisinde yumurtlaman�n olup olmad���n� anlayabilmek i�in adet adetin 21. g�n�nde rahim i�ersinden �rnek al�n�r.
Yumurtlamadan sonra salg�lanan progestron hormonunun etkisi ile endometrium sekresyon (salg�lama) faz�na girer. Endometrial dating'de ama� endometrium durumunun adet siklusu ile uyumlu olup olmad��� anlamakt�r. Bu ama�la rahim i�inden �zel bir k�ret ile tek bir �rnek al�n�r.
Yumurtlama varl���n� ve ayn� zamanda kalitesini test etmek amac�yla yak�n bir tarihe kadar olduk�a yayg�n uygulanan bu y�ntem (endometrial dating) yani rahim i� tabakas�n�n g�nlemesi art�k g�n�m�zde yava� yava� ge�erlili�ini yitirmektedir.
Gebelik Sonland�r�lmas� Amac�yla Yap�lan K�rtaj ��leminin Tekni�i Nedir?
K�saca bilgi vermek gerekirse vajina ve rahim a�z�, i�lem esnas�nda mikrop kapmas�n� engellemek amac�yla dezenfektan s�v�larla temizlenir ve rahim a�z�n� sabitlemek i�in plastik bir alet vajinadan yerle�tirilir ve genel anestezi i�in anestezi uzman� taraf�ndan gerekli ila�lar verilir. (�ok nadiren lokal anestezi de uygulanabilir.)

Daha sonra �ok ince plastik kan�ller (borucuk)rahim a�z�ndan rahim i�ine yerle�tirilir. Bazen rahim a�z�n�n geni�letilmesi amac�yla daha geni� �apl� plastik kan�ller kullan�lmas� gerekebilir. Bu durumda da rahim a�z�n� geni�letmek i�in buji ad� verilen aletler kullan�l�r.
Kan�l yerle�tirildikten sonra kan�le bir enjekt�r ili�tirilir. Enjekt�rde olu�an vakum yard�m�yla rahimin i�i vakumla bo�alt�l�r.
K�rtajdan Sonra Ne Olacak?
��lemden sonra ay�lma odas�na al�narak burada yar�m/bir saat kadar dinleneceksiniz.
��lem sonras� normal bir �ekilde evinize ya da i�inize gidebilirsiniz. Doktorunuz ba�ka bir �ekilde �nermediyse her�eyi yiyip i�ebilirsiniz. Bu konuda herhangi bir k�s�tlama yoktur. Uzun s�redir a� oldu�unuz i�in �ekerli bir�eyler yemenizde yarar vard�r.
Genel anestezi sonras� 6-8 saat araba kullanmak gibi dikkat isteyen aktivitelerde bulunmaman�z uygun olacakt�r.
O g�n ve sonraki g�n kas�klar�n�zda hafif �ekilde adet sanc�s� benzeri a�r�lar�n�z�n olmas� normaldir. Bu durumda herhangi al���k oldu�unuz a�r� kesiciyi alabilirsiniz.
Merkezimizde i�lem esnas�nda koruyucu olarak antibiyotik uygulamas� yapmaktay�z. Dolay�s�yla ek olarak k�rtaj sonras�nda antibiyotik kullanman�za (�zel bir sebep s�z konusu de�ilse) gerek yoktur.
��lem sonras� 3-4 g�n kadar lekelenme tarz�nda kanaman�z olacakt�r. Kanama ile birlikte ufak p�ht� ya da par�alar da d��ebilir. Bu tamamen normal ve beklenilen bir durumdur. Buna kar��l�k kanaman�n hi� olmamas� da anormal bir durum oldu�u anlam�na gelmez. Bu nedenle kanaman�z olmasa da endi�elenmeyiniz. Ayr�ca adet kanamas� �eklinde fazla bir kanaman�z olursa da mutlaka hekiminizi aray�n�z.
��lemden sonra du� �eklinde ayakta banyo yapabilirsiniz, ancak lekelenmeler devam etti�i s�rece havuza, denize girmek sak�ncal�d�r.
��lemden sonra 4-5 g�n kadar ili�kiye girilmesi de rahim a�z� geni�letme i�lemi uyguland���ndan uygun de�ildir. Ayr�ca kanaman�z devam etti�i s�rece de cinsel ili�ki sak�ncal�d�r. Kanaman�z bittikten sonra ili�kiye girebilirsiniz.
E�er i�lemden sonra beklenmeyen bir �ekilde ate� y�kselmesi olursa da mutlaka hekiminizle temas etmelisiniz.
Bir Di�er S�k Sorulan Soru da �lk Gebelikte K�rtaj Olan Bayanlar�n Bir Daha Gebe Kal�p Kalamayacaklar� Konusudur
Uygun �artlar alt�nda, tecr�beli ki�ilerce gere�i gibi yap�lan gebelik sonland�rmalar�nda b�yle bir tehlike s�z konusu de�ildir. Eski d�nemlerde vakum tekni�i kullan�lmadan sadece “k�ret” kullan�larak yap�lan k�rtajlarda rahim i�ersinin hasarlanma olas�l��� daha fazla idi. Ayr�ca yine �nceki y�llarda, etkili dezenfektan ve antibiyotikler olmamas� nedeniyle yap�lan i�lem sonras�nda enfeksiyon (iltahaplanma) olas�l��� fazla oldu�undan b�yle bir inan�� ge�mi�ten g�n�m�ze kadar gelmi�tir.
Ancak g�n�m�zde hijyenik bir ortamda ve uygun teknikle tecr�beli hekimlerce yap�lan k�rtajlarda ilk gebelik de olsa i�lem sonras� komplikasyon (istenmeyen bir problem) olu�ma olas�l��� yok denecek kadar azd�r.
Dikkat!
�ok k���k gebeliklerde bazen gebelik �r�n� bo�alt�lamayabilir ve gebelik rahim i�ersinde devam edebilir. 5 haftadan k���k gebeliklerde bu durum daha s�k g�r�l�r. Fark edildi�inde 1 hafta sonra i�lemin tekrar� gerekebilir. Bu nedenle k�rtaj�n en erken 5-6. haftalarda yap�lmas� ve kontrole de gidilmesi bu sebepten �nemlidir.
K�rtaj Sonras� "Par�a Kalmas�" Nedir?
Yasal gebelik tahliyesi s�n�rlar� i�erisinde (<10. gebelik haftas�) ve usul�ne uygun olarak yap�lan k�rtaj uygulamalar�nda yakla��k olarak %2-3 oran�nda gebeli�in baz� par�alar�n�n tam al�nanamas� sorunu ortaya ��kabilir. �zellikle de rahim i�ersinde myomu olan ve rahim i� bo�lu�unun bu myom y�z�nden normal anatomisinin bozuldu�u durumlarda bu sorun ortaya ��kabilir.
Bu durum kendini bir iki hafta ge�mesine kar��n devam eden kanama �eklinde belli eder. Baz� durumlarda �zellikle de b�y�k gebelik haftalar�nda uygulanan k�rtaj i�leminde par�a kal�rsa vajinadan kanamayla birlikte par�a d��t��� de g�zlenebilir.
Kesin tan� ultrason incelemesiyle konabilir.
Par�a kald���na tam olarak karar verilemiyorsa rahim kas�lmas�n� art�r�c� baz� ila�lar ve antibiyotikler verilir.
Par�a kald���ndan muayene sonras� emin olunan durumlarda ise genellikle yap�lan i�lem bu par�alar� temizlemek i�in daha k�sa da olsa ikinci bir k�rtaj i�lemi uygulanmas�d�r.
K�rtaj Sonras� Rahim ��inde Kan Birikmesi
�zellikle �ok k���k gebelik haftalar�nda ve rahim a�z� �ok dar olan bayanlardaki k�rtaj uygulamalar�nda g�r�lebilir.
K���k gebelik haftalar�nda i�lem sonras� devam eden kanama rahim i�inde birikir ve bu da rahimin a��r� b�y�mesine ve kramp tarz�nda kas�k a�r�lar�n�n olu�mas�na neden olur. Yap�lan muayenede rahimin normalden daha b�y�k oldu�u ve i�erisinde kan birikimi oldu�u saptan�r ve rahim a�z� geni�letilmesi yap�larak rahim bo�alt�l�r ve sorun hallolur Bu da �ok nadir g�r�len bir problemdir.
K�rtajdan Sonra Adet Gecikmesi
K�rtaj sonrasi ilk adet genellikle 1 ay sonra g�r�l�r. K�rtaj�n yap�ld��� g�n adet kanamas�n�n ilk g�n� olarak kabul edilir ve normalde ka� g�nde bir adet g�r�l�yor ise o kadar s�re sonra ilk adetin olmas� beklenir. Nadiren bu s�re 50-60 g�ne kadar uzayabilir.
E�er beklenen g�nde adet g�r�lmez ise mutlaka jinekolojik de�erlendirme gerekir. E�er adet gecikmesine sebep olan �ey gebeli�in devam� veya rahim i�ersinde olu�an Asherman Sendromu gibi bir problem de�il ise ila�lar kullan�larak adet g�r�lmesi sa�lan�r.
K�rtajda Ne t�r Anestezi Kullan�l�r?
Gebelik sonland�r�lmas� genel anestezi alt�nda veya lokal anestezi ile ger�ekle�tirilebilir. Daha �nce do�um yapmam�� bayanlarda rahim a�z� k���k ve kapal� oldu�undan genel anestezi alt�nda rahim a�z� a��lma i�lemi yap�lmas� daha konforludur. ��lemin kendisi 10-15 dakika, genel anestezi alma durumunda ise t�m i�lem ortalama 30 dakika kadar s�rmektedir. Daha �nce normal do�um yapan bayanlarda lokal anestezi ile k�rtaj uygulamas� da yap�labilir.
Anestezi verilerek uygulanan k�rtaj i�lemi bittikten yakla��k 1 saat sonra evinize d�nebilirsiniz.
Bir hafta sonra kontrol i�in tekrar gelmeniz �nemlidir. Bu kontrol muayenesinde size ayr�ca aile planlamas� hakk�nda bilgi verilecek ve size uygun olan korunma y�ntemi tart���lacakt�r.