Anne karn�nda ba�layan beyin geli�imi �m�r boyu s�r�yor. D�zenli ve sa�l�kl� beslenerek bir�ok hastal���n �n�ne ge�ilebildi�i gibi beyni geli�tirmek ve beslemek de m�mk�n olabiliyor. Uzun s�ren beslenme bozukluklar� ise sinir sistemini olumsuz y�nde etkiliyor. Memorial �i�li/Ata�ehir Hastanesi Beyin, Sinir ve Omurilik Cerrahi B�l�m Ba�kan� Prof. Dr. �lhan Elmac�, beynin zinde kalmas�na yard�mc� olan g�dalar hakk�nda bilgi verdi.
FOL�K AS�T HAFIZAYI G��LEND�R�YOR
V�cuttaki b�t�n h�creler gibi beyin h�creleri de besine ihtiya� duyar. Ki�ilerin uzun s�ren beslenme bozukluklar�, sinir sistemi �zerinde olumsuz etkiler b�rakabilmektedir. Dengesiz ve yetersiz beslenme, beyindeki h�cre say�s�n� ve sinir h�crelerinin geli�imini engelleyerek kal�c� hasarlara bile neden olabilmektedir. �nsan�n beyin geli�imi anne karn�nda ba�lamaktad�r. Annenin gebelik boyunca d�zenli ve sa�l�kl� beslenmesi beyin geli�imi a��s�ndan �nemli bir yer tutmaktad�r. �zellikle anne adaylar�n�n gebelik s�resince folik asidi yeterli miktarda almas�, bebek beyninin haf�za h�creleri i�in anahtar g�revi g�rmektedir. Folik asit deste�i yeti�kinler i�in de �nemlidir. Alzheimer ve bunama riskine kar�� folik asit bak�m�ndan zengin fasulye, bezelye, �spanak, �algam, limon ve portakal gibi g�dalar t�ketilmelidir.
KARBONH�DRATA D�KKAT!
Beynin enerji kayna�� glikoz yani �ekerdir. �eker d�zeyinin beyinde azalmas� ya da artmas�na ba�l� olarak sorunlar ya�anabilmektedir. Glikozun elde edilebilece�i karbonhidrat ve ya� t�ketiminde dikkatli olunmas� gerekmektedir. Uzun s�reli fazla �eker t�ketiminin n�rolojik sorunlar� ortaya ��kard���n� unutmamak gerekmektedir. Unlu mamuller, baklagiller, patates, muz, elma, karbonhidrat bak�m�ndan zengin besinlerdir. Bal�k ya��yla birlikte bitkisel ya� t�ketimi beyin sa�l��� bak�m�ndan �nemli bir yer tutmaktad�r.
YETERL� �L��DE MUZ, YA�SIZ S�T VE YO�URT T�KET�N
Haf�za ve zeka geli�imi a��s�ndan B vitaminlerini i�eren yiyecekler birinci s�rada gelmektedir. B vitamini �zellikle beyin ve sinir sisteminin sa�l���n� korumak a��s�ndan �nem ta��maktad�r. Eksikli�inde depresyon, k�sa s�reli haf�za kayb�, dikkat eksikli�i, el ve ayaklarda yanma, i�nelenme, duyu kusuru, unutkanl�k ve sinirlilik g�r�lebilmektedir. Ayr�ca B vitamini eksikli�inde, beyin ve beynin emirlerini uygulayan sinir sisteminde �e�itli derecede hasarlar olu�abilmektedir. Et, bal�k, ya�s�z s�t, yo�urt, muz, ye�il yaprakl� sebzeler ve kuru baklagillerde B vitamini bulunmaktad�r.
UNUTKANLIK ���N BALIK YEMEY� UNUTMAYIN
Omega 3 asidi bak�m�ndan zengin olan bal�k, beyin fonksiyonlar�n�n daha d�zg�n �al��mas�na yard�mc� olmaktad�r. Omega 3, beyin i�in daha fazla oksijen sa�layarak eski bilgileri hat�rlamas�n� sa�lamaktad�r. Bal�k i�erdi�i protein ve amino asitlerle de, beyin tabakas�n�n ihtiyac� olan s�v�y� kar��layarak haf�zay� g��lendirmektedir. Bal�k yemek, ayr�ca yo�un stres alt�nda daha h�zl� d���nmeye yard�mc� olmaktad�r.
YUMURTAYLA BEYN�N�Z� YEN�LEY�N
Beynin iletim servisi olan n�rotransmitterleri destekleyen kolin maddesi bir �e�it B vitaminidir. Kolin ayr�ca yeni beyin h�cresi �retiminde de fayda sa�lamaktad�r. Yap�lan ara�t�rmalar yumurtan�n kolin a��s�ndan en zengin besin maddesi oldu�unu ortaya koymaktad�r. Yumurtan�n yan�nda yer f�st���, bal�k, ye�il yaprakl� sebzeler, soya ve keten tohumu da kolin kaynaklar� aras�ndad�r. Bunun yan� s�ra yumurtada bulunan amino asitler, h�cre fonksiyonu ile etkile�ime ge�erek zihinsel ve n�rolojik bozukluklar� �nlemek i�in n�rotransmitter dengesini korumaktad�r.
BEY�N YA�LANMASINI BADEMLE DURDURUN
E vitamini beyinde ya�lanmayla birlikte olu�abilecek gerilemeyi durdurmaktad�r. E vitamini y�n�nden zengin olan badem, beyindeki ya�lanmaya yava�latt��� gibi beyin geli�imi ve sa�l��� i�in bir�ok elementi de i�ermektedir. Bademin yan� s�ra ceviz, f�nd�k, kaju, yer f�st���, ay �ekirde�i, susam, keten tohumu da beyin sa�l��� a��s�ndan t�ketilmesi gereken g�dalar aras�ndad�r.
PROBLEMLER� �Z�MLE ��Z�N
Son y�llarda yap�lan ara�t�rmalar �z�m�n dopamin salg�lamas�n� art�rarak problem ��zme yetene�ini geli�tirdi�ini ortaya koymaktad�r. Bunun yan�n da bor bak�m�ndan zengin olan �z�m, beyin sa�l��� a��s�ndan t�ketilmesi gereken besinlerin aras�nda yer almaktad�r. Bor t�ketiminin konsantrasyon ve haf�zay� geli�tirdi�i de bilinmektedir. �z�m�n yan� s�ra elma ve f�nd�kta da bor bulunmaktad�r.
HAFIZAYA YABAN MERS�N� DOP�NG�
Yaban mersini, �ilek gibi baz� meyveler ve domates, havu� gibi sebzeler y�ksek oranda antioksidan i�ermektedir. Beynin daha uzun s�re sa�l�kl� kalmas�n� sa�layan antioksidan i�erikli bu g�dalar� t�keten ya�l� insanlar�n k�sa d�nem haf�zalar�n�n geli�ti�i g�r�lmektedir. Bunun yan�nda yaban mersininin sinir h�creleri ile etkile�ime ge�erek belle�i geli�tirdi�i ve strese kar�� beyni korudu�unu ortaya koyan �al��malar da bulunmaktad�r.
BUNLARDAN UZAK DURUN
Demir deposu olan ya�s�z k�rm�z� et beyin geli�imi i�in b�y�k yarar sa�larken s�t, peynir, hindi, tavuk gibi g�dalar da t�ketilmesi gerekmektedir. Beyin i�in sa�l�kl� g�dalar�n yan�nda uzak durulmas� gerekenler de bulunmaktad�r. Bunlar �u �ekilde s�ralanmaktad�r:
• Alkol
• ��lenmi� g�dalar
• �ok tuzlu besinler
• ��lenmi� proteinler
• Fazla miktarda kullan�lan �eker
16.6.2015 - 17704
|