|
Bitkiler dünyasının zırhlı şövalyesi: Enginar Yunan mitolisine göre Tanrı Zeus, Cynara adasında yaşayan, büyüleyici bir güzelliğe sahip olan Cynara’ya aşık olur ve onu tanrıça yapar. Fakat Cynara, tanrıça olmaktan sıkılıp ailesine geri dönmek istediğinde Zeus, öfkeden ateş püskürerek Cynara`yı geldiği yere geri yollayıp onu bir enginara dönüştürür.
Enginarın, Latincesi olan “Cynara Scolymus’”un işte bu efsaneden türediği düşünülüyor. İngilizce’deki “artichoke” kelimesinin kökeni ise Arapça, “al-kharshuf” veya “ardi-shoki”a dayanıyor. Anadolu’nun birçok yöresinde ise yenilebilen dikenlere “kenger” deniyor. Kenger, Farsça’da enginar anlamına geliyor. Yasaklı bitki ve mafya lideri Ayçiçeği ailesinin dikenli türünden olan enginarın anavatanına dair farklı bilgiler söz konusu olsa da Kuzey Afrika kökenli olması, dil kökeni ile de paralellik gösteriyor. Enginarın dünyaya yayılmasında Venedikli tacirlerin rolü büyük. Amerika’daki hikayesi ise 18. yüzyılda Fransız ve İtalyan göçmenlerin yanlarında getirdikleri enginarı yetiştirmeleriyle başlar.
Fransızlar’ın Louisina’daki denemelerine karşılık, İtalyanlar’ın Kaliforniya’daki denemelerinin başarılı olmasıyla Kaliforniya günümüzde enginar üretiminin tamamının yapıldığı eyalet olmuş. Amerika’da enginarın başına gelen ilginç hikayelerden biriyse, 1920 yılında New York’ta “Enginar Kralı” lakaplı mafya liderinin haksız koşullarla enginar pazarını ele geçirmesi ve bunu kaldırmak için Belediye Başkanı La Guardia’nın ancak bir hafta sürebilecek bir enginar yasağı uygulamasıdır. Daha uzun sürdürmemesinin sebebiyse Belediye Başkanı’nın enginara olan büyük sevgisidir.
Besleyici olması yanında düşük kalorisiyle de diyet yapanların tercih ettiği bir besindir. Tüm bu sağlıklı yönleri dışında bir de çok bilinmeyen bir yönü vardır ki sadece bedenimize değil ruhumuza da hitap eder. Vazoya suyla beraber koyacağınız enginar kısa bir süre içinde çiçek açar.
Mor çiçeği ve muhteşem kokusuyla artık enginar ruhunuzun da ilacıdır. Pişirme biçimlerine ve lezzetli tariflerimize gelmeden önce İngilizce’de “Globe Artichoke” diye adlandırılan, bildiğimiz “yuvarlak” enginar dışında çok farklı özellliklere sahip iki farklı tür daha olduğunu paylaşmak isterim.
Bunlardan birinicisi İngilizcesi Jerusalem Artichoke olan yer elmasıdır. Diğer bir tür, Çin enginarı (Chinese Artichoke) ise Civanperçemi bitkisinden türer ve yenilen bölümü bitkinin gene yumru köküdür. Yuvarlak enginarda yenilen kısım açmamış çiçeklerinin geniş ve etli çiçek tablası ile enginar başındaki yapraklarının etli dip kısımlarıdır. İlkbahar ve sonbahar dönemlerinde yetişen enginarın iyisini seçmek için ağır ve sert olmasına, yapraklarının açılmamış ve sıkı görünmesine dikkat edilmelidir. Lezzet için malzeme kalitesi ve basitlik Sizlerle paylaştığım tarifte, kavurma ve salma olarak iki farklı pişirme tekniği bulunuyor.
Benim zeytinyağlı yemeklerde tercihim büyük oranda salma yöntemidir. Salma yöntemiyle pişirildiğinde sebzeler şekil olarak fazla zarar görmemekte ve böylece gerek göze gerekse mideye daha çok hitap edilebilmektedir. Yemek pişirirken pişirme tekniği kadar belki daha da önemli olansa malzeme kalitesidir. Zeytinyağlı yemeklerde de birincil önceliğimiz her zaman iyi bir sızma zeytinyağı kullanılmasıdır.
Diğer yemeğimiz ise ülkemizde pek yaygın olmamakla birlikte herkese tavsiye edebileceğim bir reçete. Bu reçetede de enginarın sadece kalbinden değil yapraklarından da faydalanmış oluyoruz. Gerek yemek gerekse hayat anlayışımda basitlik her konuda yerine getirilmesi en zor fakat başarının daimi anahtarı olduğundan, haşlanmış enginarı her zaman zeytinyağı ile ve limonlayarak da yiyebilirsiniz.
Herkese Sağlık Dergisi
11.12.2010 - 3445
|