|
Beslenme; büyüme ve gelişme, sağlıklı bir şekilde hayatını sürdürebilme amacıyla gerekli besin öğelerinin yeterli miktarda alınıp, vücutta kullanılmasıdır. Bu durum, kişinin yaşına, cinsiyetine, genetik ve fizyolojik özelliklerine göre değişkenlik gösterir. Yani kişinin beslenme şekli bireye özgü olmalıdır. Kişilerin beslenme alışkanlıkları; psikolojik, sosyolojik ve ekonomik durumlarına göre değişkenlik gösterir. Fakat yeterli ve dengeli beslenmede temel kurallar vardır. Kaliteli bir yaşam sürebilmek ve hastalıklardan korunmak için bunlara dikkat etmek gerekir.
Günlük beslenmede tüm besin gruplarından almak gerekir.
Besin grupları;
1.Süt ve Ürünleri
2.Et ve Ürünleri, Yumurta, Kurubaklagiller
3.Ekmek ve Tahıl grubu
4.Sebze ve Meyveler
5.Yağ ve Şekerler
Her bir besin grubunun vücudumuz için farklı farklı faydaları vardır.
Süt grubu; kalsiyumun en iyi kaynağıdır. Bu grupta, süt, yoğurt, peynir gibi besinler yer alır. Kalsiyum kemik sağlığımız açısından önemli bir minerallerdir. Günlük beslenmemizde belirli miktarda alınması gerekir. Bu nedenle bu gruptaki besinlerden, günde 2 porsiyon tüketilmesi gerekir. Bir büyük su bardağı süt ya da yoğurt + 2 kibrit kutusu peynir gibi.
Et grubu; protein, demir ve B vitaminlerin iyi kaynağıdır. Bu grupta et türevleri, yumurta ve kurubaklagiller yer alır. Bunlardan biri ya da birkaçı günde 2 porsiyon şeklinde alınmalıdır. 1 adet yumurta yenildiğinde yarım porsiyonu alınmış demektir.
Sebze ve meyveler, iyi bir C vitamini kaynağıdır. Bu gruptan günde 5-7 porsiyon tüketmemiz gerekiyor. Porsiyon miktarlarını ayarlarken her renk ve türden olmasına dikkat etmek gerekir.
Ekmek ve tahıl grubu; temel enerji kaynağımızdır. Ekmek, makarna, şehriye, pirinç, bulgur, kuskus vb. gıdaların hepsi bu gruba dahildir. Bu gruptan, günlük 4-6 porsiyon kadar tüketmek gerekir.
Yağ ve şekerler de enerji kaynağıdır. Ancak bunların tüketim miktarı çok daha önemlidir. Fazlası gereksiz enerji kaynağına dönüşür ve beraberinde kilo problemini getirir. Şeker tüketimini sınırlandırmak gerekir. Yağ tüketimi de günde 20 – 30 gr (2-3 silme yemek kaşığı ) kadardır.
Günlük beslenmemizde besin gruplarının her birinden belirli miktarlarda alınması gerekir. Birinden az diğerinden fazla alındığında dengesiz beslenme görülebilir. Bunun sonucunda da VİTAMİN VE MİNERALLERDEN doğru ve yeterli bir şekilde faydalanamıyoruz demektir. Vitamin ve mineraller vücuttaki birçok biyokimyasal olaylarda kullanılır. Aynı zamanda eksiklikleri birçok hastalığın ortaya çıkmasına sebep olur.
Besin grupları dışında sağlıklı beslenmede SU TÜKETİMİNİN de önemi çok büyüktür. Besinlerin sindirimi, dokulara taşınması, hücrelerde kullanılması sonucu oluşan zararlı atıkların atılması ve vücut ısısının düzenlenmesi için gereklidir. Vücutta bütün kimyasal olaylar çözelti içinde oluştuğundan, vücutta yeterince su bulunması yaşam için zorunludur.
POSA ALIMI, fiziksel ve fizyolojik fonksiyonları, sindirim sistemindeki farklı etkileri nedeni ile beslenmede önemli bir yer tutmaktadır. Diyet posası vücutta sindirilmez ancak görevi çok önemlidir. Yeterli posa alımı ile kanser, diyabet ve kalp hastalıkları gibi birçok hastalıktan korunmuş oluruz. Günlük alınması gereken miktar 25 – 30 gramdır.
Sonuç olarak, SAĞLIKLI BESLENME denilince birçok faktör rol oynamaktadır. Her türlü besin ve besin öğesinin, yeterli miktarda ve uygun bir şekilde günlük beslenmemizde yer alması gerekmektedir. Bu durum yaşam kalitemizin artması ve hastalıklardan korunmamız için büyük önem taşımaktadır.
DYT. ELİF ERDİN YILDIZ
24.2.2012 - 10710
|